Yvirgangsálopini í París í november 2015

Yvirgangsálopini í París í november 2015 var ein røð av skothendingum og bumbuatsóknum á seks ymiskum støðum í París, har ið minst 130 sivilfólk og 7 yvirgangsfólk hava latið lív og 368 fólk vóru særd, av teimum 130 dripnu vóru 89 dripin í Bataclan konserthúsinum. Álopini byrjaðu klokkan 21:16 við trimum einstøkum spreingingum og seks hópskotriðum inni í París — teirra millum vóru bumbubrestir nærindis tjóðarfótbóltsstadion Fraklands Stade de France í norður-forstaðnum Saint-Denis, har franski forsetin var millum áskoðararnar til vinarlandsdyst millum Frakland og Týskland.

Álopini í París í november 2015
Staðsetingar av álopunum inni í París og Saint-Denis
Staður	París, Frakland. 1: Rue Bichat og Rue Alibert (Le Petit Cambodge, Le Carillon, La Casa Nostra) 2: nærindis Stade de France 3: Rue de Charonne (La Belle Équipe) 4: Le Bataclan theatre 5: Rue de Charonne (La Belle Équipe)
Dato	13 november 2015 (2015-11-13) – 14 november 2015 (2015-11-14) 21:16 – 00:58 (CET)
Slag av álopi	Hópskjóting, bumbing, gíslatøka, sjálvmorðsbumbuálop
Vápn	AK-47 álopsriflur Hondgranatir Sjálvmorðsbumbuvestar
Deyð	137, av hesum 130 offur 7 gerningsmenn
Ikki-deyðiliga særd	368, (80–99 kritiskt) harav 80 álvarsamt; 3 doyðu seinni á sjúkrahúsi.
Brotsfólk	Islamiskur Statur (ISIL, ISIS, IS) Abdelhamid Abaaoud Salah Abdeslam Bilal Hadfi Ahmed Almuhamed Samy Amimour Omar Ismaël Mostefai Ibrahim Abdeslam Abbdulakbak B. Foued Mohamed-Aggad Í minsta lagi 12 onnur eru undir illgruna fyri at vera samsek.
Orsøk	Víðgongd islamisma. Hugsjónarligur illvilji móti París sum høvuðsstaður fyri 'andstygd og siðloysi' og hevndaratgerð fyri fronsk loftálop í Sýria og Irak.

Tað deyðiligasta álopið fór fram inni í Bataclan teatrinum undir eini konsert við amerikanska metalbólkinum Eagles of Death Metal, har umleið 1500 fólk vóru. Fýra álopsmenn komu inn og fóru upp á balkongina, har teir byrjaðu at skjóta oman yvir mongdina av fólkum við AK-47 Kalasnikov riflum. Fólk fóru í panikk og tóku til rýmingar gjøgnum neyðdyr. Álopsmenninir tóku gíslar og fóru í holt við at avrætta tilvildarlig fólk í teatrinum, ið ikki náddu at flýggja. Løgreglulið stomaðu bygningin klokkan 00:58 lokala tíð, og skutu ein av teimum fýra álopsfólkum, meðan hini trý álopsfólkini tóku lívið av sær sjálvum við at útloysa bumbubeltið, ið tey høvdu bundið um miðjuna. Tilsamans átta álopsfólk eru dripin, og myndugleikarnir leita eftir samsekum, ið enn ganga leys.

Forseti Fraklands François Hollande lýsti landið í undantaksstøðu stutt fyri miðnátt tann 13. november 2015 og gav boð um at landamørk Fraklands skuldu steingjast.

Álopini

Tíðarlinja fyri álopini

13. november:

• 21:17 - Ein sjálvmorðsbumbumaður spreingir seg sjálvan í luftina nærindis Stade de France.
• 21:20 - Skjóting á Le Carillon.
• 21:30 - Onnur sjálvmorðsbumbuspreingingin fer fram á Stade de France.
• 21:50 - Skjóting á Rue de Charonne.
• 21:53 - Triðja sjálvmorðsbumbuspreingingin fer fram á Stade de France.
• 22:00 - Gíslatøka á Bataclan leikhúsinum.

14. november:

• 00:58 - Franska løgreglan endar skundatsóknina á Bataclan leikhúsinum, har 60–100 fólk vóru hildin sum gíslar.

Allar tíðir eru CET.

Bataclan í 2008

Álopini fóru fram uttanfyri Stade de France, í økjunum kring Rue Alibert, Rue de la Fontaine-au-Roi, Rue de Charonne, Bataclan sjónleikarhúsið á Boulevard Voltaire, Avenue de la République, og Boulevard de Beaumarchais.

Gøturnar Alibert og Bichat

Tey fyrstu álopini hendu á gøtunum Rue Bichat og Rue Alibert, nærindis Canal Saint-Martin í 10. arrondissement í París. Álopsfólk skutu móti fólkum uttanfyri Le Carillon, ein café-bar, klokkan umleið 21:20 CET. Síðan hildu álopsfólkini leiðina fram til Rue Bichat og lupu á Le Petit Cambodge (Little Cambodia), ið er ein matstova, og drupu har ellivu fólk, sambært fronsku løgregluni.

Ta sigst, at álopsfólkini flyddu í einum ella tveimum akførum eftir skotálopini. Eitt av akførunum segðist at hava belgisk nummarskjøldur. Læknar frá sjúkrahúsinum Hôpital Saint-Louis, ið var nærindis, vóru staddir á Le Carillon, meðan álopini vóru framd og góvu bráðfeingis hjálp til tey særdu eftir álopið.

Rue de la Fontaine-au-Roi

Skot vóru loyst av á terassuni á italsku matstovuni La Casa Nostra á rue de la Fontaine-au-Roi, sunnanfyri rue Bichat, av einum manni við maskinbyrsu. Ákærin í París kunngjørdi, at fimm fólk vóru dripin og átta vórðu særd. Eitt eygnavitni greiddi frá, at fólk vórðu dripin av einum byrsumanni á skutara, ið skjeyt "skotrøð við trimum ella fýra skotum."

Rue de Charonne

Tveir álopsmenn skutu í fleiri minuttir móti terassuni á La Belle Équipe, ið er ein matstova á rue de Charonne í 11. arrondissement, áðrenn teir vendu aftur til bil teirra og koyrdu avstað klokkan umleið 21:50. Løgreglan váttað at 18 fólk vórðu dripin av álopsmonnunum, ið skutu á uttandura terassuni hjá matstovuni.

Boulevard Voltaire

Ein annar álopsmaður útloysti sín sjálvmorðsbumbuvest á Boulevard Voltaire nærindis Place de la Nation. Klokkan umleið 21:40, sat hann á kaffistovuni Comptoir Voltaire og bílegði, áðrenn hann útloysti sjálvmorðsbumbuvestin og harvið tók lívið av sær sjálvum og særdi 15, harav er ein persónur álvarsliga særdur.

Hópmorð í Bataclan leikhúsinum

Ein hópskjóting og gíslatøka fór fram á Bataclan leikhúsinum, hvørs eigari til stutt fyri álopið, var ein jødisk familja, á boulevard Voltaire í 11. arrondissement har ið amerikanska rock orkestrið Eagles of Death Metal spældu fyri umleið 1500 fólkum. Initial police reports estimated that 100 people were killed at the theatre, Orkestrið hevði spælt umleið fimm sangir, tá ið spreingingar fóru fram, og førdu til ørkymlan millum tey mongu, ið fyrst hildu, at hetta var partur av showinum. Klokkan umleið 21:45, eftir at konsertin hevði var í ein tíma, komu trýggi til fýra svartklæddir menn við AK-47 byrsum inn í hølið. Vitni hoyrdu onkran av teimum rópa "Allahu akbar" beint áðrenn byrsumenninir kaldir og skipað byrjaðu at skjóta inn í mannamúgvuna. Eitt vitni segði, at hann sá vápnaðir menn fara inn á Bataclan, og tveir ella tríggir menn ið ikki høvdu masku á, skutu tilvildarliga yvir mannamúgvuna. Álopið var umleið 20 minuttir, og vitni hava eisini sagt, at álopsmenninir kastaðu hondgranatir inn í mannamúgvuna. Ein útvarpsmaður, Julien Pearce, ið var á konsertini, segði seinni, at hann sá álopsmenninar sum kaldir og avgjørdir. Hann segði við CNN at tey løgdu byrsurnar tríggjar til fýra ferðir.

Offur

Offur eftir tjóðskapi

Tjóðskapur	Dripin	Skadd	Kelda
Frakland *	102	321
Belgia *	3
Kili	3
Portugal	2	4
Algeria	2
Meksiko *	2	1
Rumenia	2	2
Egyptaland *	2	1
Senegal	2
Tunesia	2	1
Týskland	2
Italia	1	2
Marokko	1	1
Spania	1
Svøríki	1	1
USA *	1
Stóra Bretland	1
Venesuela	1	2
Serbia		14
Niðurlond		3
Brasil		2
Avstralia		1
Eysturríki		1
Kanada		1
Kina		1
Kolumbia		1
Írland		1
Tilsamans	130	432
* Some victims had multiple citizenships. Counts are based on preliminary data and may not be complete.

129 offur mistu lívið undir álopunum og 433 vóru særd, harav vóru 80 álvarsliga særd. Av ofrunum doyðu 89 á Bataclan leikhúsinum, 15 á Le Carillon og Le Petit Cambodge, 5 á Café Bonne Bière og La Casa Nostra, 1 á Stade de France, og 19 á La Belle Équipe. Tað er váttað, at offurini komu frá í minsta lagi 26 londum (summi hava meira enn ein statsborgaraskap).

Gerningsmenn

Sambært løgregluni í Fraklandi doyðu sjey yvirgangsmenn undir álopunum í Paris 13. og 14. november 2015, men enn er óvissa um, hvussu nógv fólk luttóku og hjálptu til. Hildið verður, at í minsta lagi ein annar var við í álopunum. Gerningsmenn ið franskir myndugleikar highartil hava kunngjørt nøvnini á eru hesi:

Teir tríggir, ið sprongdu seg sjálvar við sjálvmorðsbumbum uttanfyri Stade de France:

• Bilal Hadfi, Belgisk-føddur, hevur fyrr verið í bardaga í Sýria og luttikið í borgarakrígnum fyri IS.
• Abbdulakbak B.
• Ein triði maður, varð fyrst, orsakað av passinum hann hevði, eyðmerktur sum tann 25-ára gamli Ahmad Almuhammad (ella Ahmad Al Mohammad) úr Sýria. Ein grikskur ráðharri, Nikos Toskas, segði, at ein persónur við sýriskum passi kom til griksku oynna Leros í oktober 2015, har hann varð skrásettur og fingramerki hansara vóru tikin, eftir at hann varð komin við báti úr Turkalandi. Myndugleikarnir meta, at talan er um eitt falskt pass, men maðurin ið sum tann triði útloysti eina sjálvmorðsbumbu uttanfyri Stade de France, er tann sami sum tann ið kom til Leros, tí fingramerkini benda á tað. Franskir myndugleikar hava kunngjørt, at "Ahmad Al Mohammad" eftir øllum at døma var ein deyður sýriskur hermaður, hvørs pass varð stolið.

Brahim Abdeslam var ein 31-ára gamal fraklendingur, ið búði í Molenbeek í Belgia. Hann framdi skjótingar í 10. og 11. arrondissementunum, og løtu seinni sprongdi seg sjálvan við sjálvmorðsvesti á matstovuni Comptoir Voltaire á Boulevard Voltaire nærindis Bataclan leikhúsið.

Í minsta lagi tríggir persónar framdu hópdráp við skotum, granatum og sjálvmorðsbumbum inni á Bataclan:

• Samy Amimour, ein 28-ára gamal úr París, ið bardist í Yemen. He had reportedly been on the run from police for two years prior to the attack, due to terrorism related charges.
• Omar Ismaël Mostefai, 29 ára gamal, úr Courcouronnes í Île-de-France nærindis París, hevur fyrr verið í Sýria og varð skrásettur av fronsku fregnartænastuni sum ein møguligur vandi fyri trygdina hjá statinum. Eyðmerktur við fingramerki frá einum fingri, ið var sprongdur av hond hansara í teatrinum. Mostefaï hevði portugisiska móður og algeriskan pápa, og var konverteraður til islam.
• Foued Mohamed-Aggad, 23 ára gamal úr einari bygd nærindis Strasbourg í Fraklandi. Hevur luttikið í borgarakrígnum í Sýria í 2013. Hevði tætt samband við Mourad Fares, ið lokkar fólk til Sýria.

Harumframt er Abdeslam Salah úr Bruxelles í Belgia, føddur 15. september 1989, eftirlýstur sum samsekur.

IS tók ábyrgdina fyri álopunum um morgunin tann 14. november í einum tíðindaskrivi, men IS nevndi tó ikki nakrar smálutir um álopini, ið ikki vóru alment kendir frammanundan. Tað er tó ymiskt ið peikar á, at yvirgangsmenninir vóru partur av IS, og mett verður, at teir hava samskift við IS gjøgnum krypteraða tøkni.

Hin 16. november 2015 peikaðu keldur frá fronsku løgregluni á tann 27 ára gamla Abdelhamid Abaaoud frá Molenbeek í Belgia sum tann ið hevði lagt ætlanir um álopini í París. Myndugleikar hava fyrr sett hann í samband við yvirgangsatsóknir, ið vóru forðaðar.