Munurin millum rættingarnar hjá "Krim hálvoyggin"

[[Mynd:Crimea_in_Ukraine.svg|thumb|right|220px|Kort avYvir [[UkreinaUkraina]], har Krim er merkt.]]

'''Krim hálvoyggin''' (ukreinsktukrainskt: Кримський півострів) er partur av [[UkreinaUkraina]] í [[Eysturevropa]], men hevur eina serstøðu sum sjálvstýrandi. Meginparturin av íbúgvunum eru russisk ella ynskja tættari tilknýti til [[Russland]] heldur enn [[ES]]; á Krim hálvoynni búgva heili 59 % russar <ref>http://www.bloomberg.com/news/2014-03-02/ukraine-taps-army-reserves-as-russia-s-crimea-grab-sparks-outcry.html</ref>. Krim hálvoyggin gjørdist ikki partur av UkreinaUkraina fyrrennfyrr enn í 1954. Krim hevði verið eitt tjóðveldi í [[Sovjetsamveldið|Sovjetsamveldinum]], men bleiv tá til ein landslut í UkreinaUkraina.

SunnanfyriSunnan fyri fjøllini á hálvoynni Krim er sera lýtt og nóg mikið av avfalli. Har vaksa t.d. víntrø og olivintrø, [[tubbak]] og suðrønir vøkstrir. Við strendurnar stendur hópur av gistihúsum og ferðamannaheimum at taka ímóti øllum teimum mongu ferðafólkum úr t.d. Russlandi, sum her koma at hvíla seg í summarfritíðini. Tað búgva umleið 2,4 milliónir fólk á Krim.

Fornu [[Grikkaland|grikkar]] settu býir á stovn har, longu fyri [[Jesus|Krist]]. Bisantiska ríkið var har, so komu [[muslimar]] - tatarar og [[Turkaland|turkar]]. Russland vann Krim frá gamla turkiska stórveldinum í 1783 <ref>http://www.jamestown.org/uploads/media/Crimean_Tatar_-_complete_report_01.pdf</ref>. Tá komu russar fyrst hagar. Í [[Sovjetsamveldið|Sovjettíðinisovjettíðini]] var Krim upprunaliga ein partur av Russiskarussiska lýðveldinum. Men í 1954 valdi táverandi leiðari í Sovjet, Nikita Hrustjøv, ið sjálvur varð ættaður úr UkreinaUkraina, at lata Ukraina fáa hálvoynna. Í gamla Sovjet høvdu mørkini millum tey ymsu lýðveldini bara symbolskan týdning, vóru ofta tilvildarlig og endirpeglaðuendirspeglaðu ikki ta etnisku myndina. Hetta gav bakkast seinni, tá ið SovjetsamveldiSovjetsamveldið datt sundur. Russarar eru ein meiriluti av umleið tveimum milliónum íbúgvum í Krim. Nógv teirra kendu seg svikin, tá ið nýggja Russland við [[Boris Jeltsin]] á odda góðkendi markið hjá Sovjet-Ukraina sum markið hjá Ukrainskaukrainska fullveldisríkinum.

Russland gjørdi innrás í Krim 26. februar 2014 <ref>http://www.npr.org/blogs/thetwo-way/2014/03/04/285653335/putin-says-those-arent-russian-forces-in-crimea</ref>. Tann spenta støðan í Ukraina, serliga í hálvoynni Krim við Svartahavið og hernaðarliga uppíblandingin av Russlandi fær m.a. [[ES]] <ref>http://www.aftenposten.no/nyheter/uriks/Her-er-EUs-sanksjoner-mot-Russland-7493352.html#.UxkGzuddXv0</ref>, [[USA]] <ref>http://www.dn.no/forsiden/utenriks/article2776289.ece</ref>, [[Avstralia]] <ref>http://www.theland.com.au/news/agriculture/general/news/sanctions-will-harm-exports-russia-warns/2690553.aspx</ref>, [[Kanada]] <ref>http://globalnews.ca/news/1185600/ukraine-crisis-russians-fire-warning-shots-in-crimea/</ref>, [[Norra]] <ref>http://www.bt.no/nyheter/utenriks/Norske-sanksjoner-mot-Ukraina-3064854.html</ref>, v.fl. at umhugsa síni framtíðarviðurskifti við Russland, ikki minst á handilsøkinum . [[NATO]] stuðla eisini stjórnina í Ukreina og biður Russland um at halda altjóða avtalur og NATO biður eisini báðar partar um at finna eina friðarliga loysn á trupulleikunum í UkreinaUkraina <ref>http://www.euronews.com/2014/03/06/nato-ukraine-discuss-grave-european-security-threat/</ref>. Støðan á Krim hálvoynni er sera kritisk í mars 2014, eftir at russiskar deildir eru streymaðar inn um markið í tí ukrainskir myndugleikar kalla eina krígsavbjóðing <ref>http://www.bt.no/utenriks/--Dette-er-en-reell-krigs-Aerklaring-mot-mitt-land-3070578.html</ref>.