Hawaiianskt mál

Hawaiianskt (á hawaiianskum: ‘Ōlelo Hawai‘i) er eitt polynesiskt mál, sum er almenna málið á Hawaii. Tað eru bara umleið 8000 fólk sum tosa tað, men kortini er tað tað almenna málið. Tað er ikki hótt, tí tað fær grið á oynni Ni'ihau, sum hevur verið privatogn í eina øld, og øll sum búgva har, tosa hawaiianskt. Seinastu tíggjuárini hevur málið verið í brennideplinum, og nú eru skúlar stovnaðir, og ikki bara á Ni'ihau, har børnini læra at hava tað sum móðurmál.

Hawaiianskt ‘Ōlelo Hawai'i
Tosað í:	Hawaii USA.
Tosandi íalt:	uml. 8000
Málætt:	Austronesiskt  Malayopolynesiskt   Oseaniskt    Polynesiskt     Kjernapolynesiskt      Eysturpolynesiskt       Markesiskt        Hawaiianskt.
Málkotur
ISO 639-1:	Onki
ISO 639-2:	haw
ISO 639-3:	haw .

Søga

Áðrenn 1820 var bara hawaiianskt tosað allastaðni á Hawaii, men onga aðrastaðni. Frá 1820 til 1887 vórðu oyggjarnar kristnaðar og hawaiianska málið broyttist. Kristnir missionerar vildu umvenda oyggjabúgvarnar við at umseta bíbliuna til hawaiianskt og við at prædika á málinum hjá teimum innføddu. Í 1826 fekk hawaiianska stavraðið gjørt. Nú kundi málið bæði tosast og skrivast. Frá 1839 til 1840 varð fyrsta grundlógin skrivað á hawaiianskum. Í 114 ár (1834-1948) vórðu tíðindabløð prentað á hawaiianskum. Mállæran kom í 1834 og fyrsta orðabókin í 1865. Nógvar hawaiianskar bókmentir vóru. Málið er skumpað til viks av enskum, og í dag duga færri enn 0,1% av fólkinum hawaiianskt. Í 2000 bleiv tað vældámdari at tosa og tað sigst vera heimsins mest romantiska mál.

Samanburður

Flaggið hjá Hawaii

Føroyskt	Hawaiianskt
Hey / Farvæl (eisini Kærleiki)	Aloha
Góðan morgun	Aloha kakahiaka
Góðan dagin	Aloha awakea
Gott kvøld	Aloha ahiahi
Hvussu gongur?	Pehea `oe?
Tað gongur væl	Maika`i no mahalo
Hvussu eitur tú?	`O wai kou inoa?
Eg eiti xxx	`O xxx ko`u inoa.

Keldur

• 1. Ethnologuesa tøl frá 1995.
• Hawaiisk - Norsk wikipedia
  
• Hawaiian language - Ensk wikipedia

Sí eisini

• Hawaii
• Wikipediu á hawaiianskum