Finnmark fylki

Skjøldur	Kort
Land:	Noreg
Størsti býur:	Vadsø
Íbúgvar (2013):	74 710
Vídd:	48 616 km²
Fylkisborgmeistari:	Runar Sjåstad
Heimasíða:	Finnmark fylke

Finnmark (norrønt: Finnmǫrk, sámiskt: Finnmárku) er eitt fylki í Norra. Finnmark hevur umleið 74 710 íbúgvar. Norðasti landsparturin í Noregi er Finnmørkin. Finnmark hevur mark við Troms, Finnland og Russland. Markið millum Russlands og Noreg gongur gjøgnum Pasvik dalin og eftir Pasvik ánni.

Finnmark er størsta fylkið í Noregi. Tað er størri í stødd enn lond sum Danmark, Niðurlond ella Sveis. Vardø í Finnmark er eystasti býur í Noreg og er eystari enn Istanbul og St. Pætursborg. Alta er størsti býurin í Finnmørkini. Býurin liggur innast í Altafjørðinum. Har búgva gott og væl 20,000 fólk. Í Alta finnur tú størsta savnið í Norðurevropa av fjallalist, sum veiðifólk hava evnað. Tær eru úr bronsuøld og eru m.a. av skipum, offurgávum og fólki.

Kirkenes í Finnmark liggur 8 kilometrar frá russiska markinum og 1,410 kilometrar norðanfyri norska høvuðstaðin Oslo. Har búgva 10,000 fólk í kommununi, 3,000 í býnum. Í Kirkenes eru vegaskelti og onnur skelti eisini á russiskum, tí sera nógvir russarar brúka havnina í Kirkenes. Í heila tikið er nógv samband og samhandil millum Kirkenes og russarar. Kirkenes var í stóran mun raktur av Øðrum heimsbardaga, við tað at tey blivu sum millum hamara og ambolt millum týskarar og russarar. Týskurin hevði fleiri túsund hermenn har í legum, og tá ið álopið "Barbarossa", sum skuldi taka Murmansk, miseydnaðist, brúktu teir "brenda jarðarpolitikkin", so tá ið kríggið var av, var allur býurin í sori, nógv fólk rýmd, og tey sum eftir vóru, stóðu á berum.

Almennu málini í Finnmark eru tvey, norskt og sámiskt. Í 2000 høvdu næstan 96 prosent av fólkinum í Kautokeino (Guovdageainnu) sámiskt sum móðurmál. Sámiskt er móðurmál hjá góðum 94% í Karasjok (Kárášjohka) og 75% í Nesseby (Unjárga).

Kommunur í Finnmark

Helluristir í Alta.

1. Alta
2. Berlevåg
3. Båtsfjord
4. Gamvik
5. Hammerfest
6. Hasvik
7. Karasjok
8. Kautokeino
9. Kvalsund
10. Lebesby
11. Loppa
12. Måsøy
13. Nesseby
14. Nordkapp
15. Porsanger
16. Sør-Varanger
17. Tana
18. Vadsø
19. Vardø