Munurin millum rættingarnar hjá "Guam"
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Linja 28:
'''Guam''' ([[Chamorro mál|chamorro]]: ''Guåhan'', [[Enskt mál|enskt]]: ''The Territory Of Guam'') er eitt [[USA|amerikanskt]] [[hjáland]] í [[Kyrrahavsoyggjarnar|Oseania]]. Guam hevur umleið 160 túsund íbúgvar. Guam er annar av teimum tveimum oyggjabólkunum, sum mynda [[Marianoyggjar]] í [[Mikronesia]]. Hon er størsta oyggin í [[Mikronesia]]. [[Høvuðsstaður]] er [[Hagåtña]], har búgva bara 1.100 fólk. Guam er 545 km², í 2014 var fólkatalið á oynni 161 000. Hon er nakað størri enn Streymoy, sum er 373,5 km². Í Guam er fólkatættleikin uml. 320 fólk fyri hvønn km², og í Streymoynna uml. 60 fólk fyri hvønn km². [[Bruttotjóðarúrtøka|BTÚ]] fyri hvønn íbúgva í landinum er [[Amerikanskur dollari|$]] 28,700. [[Eddie Calvo]] (føddur 29. august 1961 í [[Tamuning]], Guam) er guvernørur <ref>http://www.kuam.com/story/13433310/2010/11/02/calvo-claims-victory-in-razor-thin-gubernatorial-race?redirected=true</ref>. Hann umboðar [[Republikanski Flokkurin|republikanararnar]]. Guam eru limir í [[Compact of Free Association]] við [[USA|Sambandsríki Amerika]].
Í 2013 var kent at [[Norðurkorea]] hevur flutt rakettútskjótingar rampar til eysturstrondina <ref>http://www.vg.no/nyheter/utenriks/nord-korea-soer-korea/soer-korea-nord-korea-skjoet-opp-kortdistanseraketter/a/10110313/</ref>. Í apríl 2013 kom fram at politiska leiðslan í Norðurkorea hevði góðkent ætlanir um eitt eirindaleyst kjarnorkuálop á amerikonsk mál. Ein tænastumaður í amerikonsku fregnartænastuni [[CIA]] sigur við CNN at sambært teirra informasjóndeira so kann ein rakettútskjóting koma heilt skjótt. Informasjónin byggir á avlurting av internum norðurkoreanskum samskifti. Talan kann vera um eitt beinleiðis álop á amerikanskar basur í Asia, Guam ella [[Hawai'i]]. Amerikanska verjumálaráðið Pentagon hevur gjørt greitt, at teir fara at senda rakettverjuskipanir til kyrrahavsoynna Guam, har USA hevur eina stóra hernaðarstøð. USA hevur áður sent B-1B «Lancer»-flogfør til Guam til tess at ræða Norðurkorea <ref>http://www.nrk.no/verden/fryktar-nordkoreansk-rakettangrep-1.10973871</ref><ref>http://www.businessinsider.com/david-cenciotti-aviationist-us-amasses-strategic-bombers-near-dprk-2013-4</ref>.▼
Tá ið [[Spania]] tapti í Spanska-amerikanska kríggi ímóti [[USA]] í 1898, máttu teir selja Guam til USA 11. august 1898. Frá 1668 og í 320 ár var Guam undir sponskum ræði. Japanska hersetingin í Guam vardi frá 8. desember 1941 til 21. juli 1944 undir [[Seinni heimsbardagi|Seinna heimsbardaga]]. Tað verður nú arbeitt við og tosa um, um Guam skal vera ein sjálvstøðug statur í USA saman við [[Norðaru Marianaoyggjar|Norðaru Marianaoyggjum]].<ref>http://www.abc.net.au/news/2008-05-27/guam-ponders-northern-marianas-reunification/2450494</ref>
Line 42 ⟶ 40:
Landið var ein partur av tí Spanska hjálandaveldinum til 1898, tá [[USA]] legði landið undir seg. Undir [[Seinni heimsbardagi|Seinna heimsbardaga]] bleiv Guam hersett av [[Japan]]; 8. desember 1941 varð Guam hersett av Japan. Japan hevði ikki sent krígsavbjóðing, tá ið teir lupu á Guam. Í krígsárunum 1941-1944 var Guam hersett av japanarum, og vóru hetta hørð ár hjá fólkum. Nógv fólk varð sent av landinum og sett í fangatippir í Japan. Guam gjørdi í 1944 uppreistur móti tí japanska hjálandaveldinum og skjótt kom USA Guam til hjálpar. Omanfyri 10 % av fólkinum á Guam lótu lív undir japanska stýrinum frá 1941 til 1944.<ref>http://books.google.no/books?id=ow5Wlmu9MPQC&pg=PA102&dq=&hl=en&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false</ref> Hermenn úr USA gera innrás í Guam 21. juli í 1944 og koyra Takeshi Takashina herovasta frá. Amerikonsk stríðsflogfør við torpedobumbum søktu m.a. japonsk skip. Ikki vardi so leingi, so høvdu amerikanskir herskip og hermenn sigrað á japanarum, og Guam varð lýst at vera eitt sjálvstøðugt ríki í USA. 18.000 japanskir hermenn lótu lív.<ref> http://www.nytimes.com/1997/09/26/world/shoichi-yokoi-82-is-dead-japan-soldier-hid-27-years.html </ref> Í minsta lagi 1783 amerikanarir lótu lív.
=== Hóttan úr Norðurkorea ===
▲Í 2013 var kent at [[Norðurkorea]] hevur flutt rakettútskjótingar rampar til eysturstrondina <ref>http://www.vg.no/nyheter/utenriks/nord-korea-soer-korea/soer-korea-nord-korea-skjoet-opp-kortdistanseraketter/a/10110313/</ref>. Í apríl 2013 kom fram at politiska leiðslan í Norðurkorea hevði góðkent ætlanir um eitt eirindaleyst kjarnorkuálop á amerikonsk mál. Ein tænastumaður í amerikonsku fregnartænastuni [[CIA]] sigur við CNN at sambært teirra informasjóndeira so kann ein rakettútskjóting koma heilt skjótt. Informasjónin byggir á avlurting av internum norðurkoreanskum samskifti. Talan kann vera um eitt beinleiðis álop á amerikanskar basur í Asia, Guam ella [[Hawai'i]]. Amerikanska verjumálaráðið Pentagon hevur gjørt greitt, at teir fara at senda rakettverjuskipanir til kyrrahavsoynna Guam, har USA hevur eina stóra hernaðarstøð. USA hevur áður sent B-1B «Lancer»-flogfør til Guam til tess at ræða Norðurkorea <ref>http://www.nrk.no/verden/fryktar-nordkoreansk-rakettangrep-1.10973871</ref><ref>http://www.businessinsider.com/david-cenciotti-aviationist-us-amasses-strategic-bombers-near-dprk-2013-4</ref>.
== Fólkið ==
| |||