Munurin millum rættingarnar hjá "Merkið"

Content deleted Content added
Arne List (kjak | íkøst)
s ==Søga==
uppseting
Linja 1:
[[ImageMynd:Flag of the Faroe Islands.png|right|200px]]
 
'''Merkið''' er føroyska flaggið.
 
[[ImageMynd:Logting olai 1930, faroe islands.jpg|thumb|left|Á [[Ólavsøka|Ólavsøku]] [[1930]]]]
Úr Løgtingslóg um flaggið:
 
:''Føroya flagg er hvítt [[krossmerki]]. Krossurin er fagurreyður (PMS 032) og azurblárandaður (PMS 300). Reyði liturin er 1/8 av flaggsins breidd og bláu rendurnar 1/2 av reyða litinum. Teir hvítu teigarnir eru ferhyrndir. Teir næst stongini javnliðaðir, men hinir tvær ferðir so langir. Munurin millum breidd og longd flaggsins er sum 8-11.''
 
==Søga==
[[Image:Logting olai 1930, faroe islands.jpg|thumb|left|Á [[Ólavsøka|Ólavsøku]] [[1930]]]]
Merkið varð á fyrsta sinni borið fram av føroyskum studentum í [[Keypmannahavn]] longu í [[1919]], og longu tíðliga í 1920árunum vóru fólk farin at flagga við tí. Hetta vant rættiliga upp á seg eftir [[1930]], men loyvt var tað ikki, og eitt flaggstríð tók seg upp í Løgtinginum og millum føroyingar og donsku myndugleikarnar. Tað vóru serliga sjómennirnir, ið førdu hetta stríð. Longu [[9. apríl]] [[1940]], sama dag sum [[Danmark]] varð hersett av [[Týskland|Týsklandi]] undir [[Seinni heimasbardagi|seinra heimsbardaga]], byrjaði sluppin Eysturoyggin at flagga við Merkinum. Hetta tí at danska flaggið ikki kundi brúkast meðan Danmark var hersett av Týsklandi. Boðini frá bretska hersetingarvaldinum [[25. apríl]] [[1940]] vóru fyrsta almenna viðurkenningin av, at føroyingar høvdu sítt egna tjóðarmerki. Nú kundu sjómenn okkara sigla øll heimsins høv undir egnum tjóðareyðkenni.
 
[[Image:Faroe stamp 195 trawler nyggjaberg.jpg|thumb|[[Trolar]]in [[Nýggjaberg]] úr [[Miðvágur|Miðvági]]. Hann hvarv í marts 1942 á veg undan [[Ísland]]i, og eingin av manningini, 21 mans, spurdist aftur. Líkt er til, at ein [[Týskland|týskur]] [[kavbátur]] hevur søkt hann við [[torpedo]].]]
Seinnapartin [[13. apríl]] 1940 komu tveir vápnaðir trolarar og krússarin ''Suffolk'' á Havnarvág og eitt herlið frá Royal Marines var sett á land. Bretska hersetanin av Føroyum var byrjað. Føroyingar tóku móti bretsku herdeildunum sum vinir, og viðurskiftini við hersetingarvaldið, vóru yvirhøvur góð tey 5 krígsárini. Løgtingið mótmælti tó bretsku hersetingini av Føroyum, men mótmælið var bara ímyndarligt.
 
Um hesar leiðir sigldu nógvir týskir kavbátar og sveimaðu nógv týsk bumbuflogfør frá støðum í [[Noreg|Noregi]], ið gjørdu álop á skipafylgi hjá teimun sameindu vesturi í havi. Hugsast kundi, at rættiligt kríggj kom at standa í Norðuratlantshavi. Tí høvdu Føroyar stóran hermálsligan týdning. Bretar bygdu her flogvøll við hangari og flogstøð hjá vatnflogførum, settu loftverjukanónir og aðrar kanónir upp víða hvar og minuløgdu firðirnar.
 
 
[[Image:Faroe stamp 196 schooner sanna.jpg|thumb|left|[[Skonnart]]in ''Sanna'' av [[Toftir|Toftum]]. Í juli 1942 varð hon søkt stutt norður úr Kallinum av týskum flogfari, ið kastaði bumbur og skeyt við maskinbyrsum og granatum. Manningin, 8 mans, slapp í bátin og bjargaðist.]]
[[ImageMynd:Faroe stamp 195 trawler nyggjaberg.jpg|thumb|[[Trolar]]in [[Nýggjaberg]] úr [[Miðvágur|Miðvági]]. Hann hvarv í marts 1942 á veg undan [[Ísland]]i, og eingin av manningini, 21 mans, spurdist aftur. Líkt er til, at ein [[Týskland|týskur]] [[kavbátur]] hevur søkt hann við [[torpedo]].]]
[[ImageMynd:Faroe stamp 196 schooner sanna.jpg|thumb|left|[[Skonnart]]in ''Sanna'' av [[Toftir|Toftum]]. Í juli 1942 varð hon søkt stutt norður úr Kallinum av týskum flogfari, ið kastaði bumbur og skeyt við maskinbyrsum og granatum. Manningin, 8 mans, slapp í bátin og bjargaðist.]]
Havið um Føroyar gjørdist sera vandamikið, men føroyingar, ið eru bundnir at havinum, høvdu einki annað í at velja enn at halda fram við at sigla. Trot var á fiski í Bretlandi, og føroysk fiskiskip tóku upp eina lønandi sigling við ísfiski úr Íslandi á bretska marknaðin. Bretska hersetingarvaldið kravdi nú, at øll føroysk skip skuldu flagga við føroyskum flaggi og at føroyskt flagg og orðini ''Faroes'' og ''Føroyar'' skuldu verða málað á skipsíðurnar.
 
Kríggið kostaði Føroyum dýrt. Skip, ið fiskaðu ella sigldu við fiski til bretskar havnarbýir, vórðu minusprongd, torpederað ella skotin niður av kavbátum, onnur vórðu álopin av flogførum, ið kastaðu bumbur og skutu við maskinbyrsum. 1/3 av føroyska fiskiflotanum fór til havsins botn og 150 mans í bestu árum doyði. Hetta var meira enn 1/2% av fólkinum. Síðan [[1947]] hevur 25. apríl verið hildin sum føroyskur flaggdagur. Tá hava skúlabørnini frí og flaggdagshald er víða hvar um bygdir og býir. Sum vera man leita tankarnir tá til teirra, ið fullu í krígnum. Í sambandi við, at heimastýri varð sett á stovn í [[1948]], var Merkið endiliga viðurkent av donskum myndugleikum sum tjóðarflagg føroyinga.
 
== Úr Løgtingslóg um flaggið: ==
==Sjá, tú blánar==
 
:''Føroya flagg er hvítt [[krossmerki]]. Krossurin er fagurreyður (PMS 032) og azurblárandaður (PMS 300). Reyði liturin er 1/8 av flaggsins breidd og bláu rendurnar 1/2 av reyða litinum. Teir hvítu teigarnir eru ferhyrndir. Teir næst stongini javnliðaðir, men hinir tvær ferðir so langir. Munurin millum breidd og longd flaggsins er sum 8-11.''
 
== Sjá, tú blánar ==
 
Sjá, tú blánar sum loftið og tú rodnar sum blóð,
Line 43 ⟶ 45:
<br>vit við tær stevna stinnir avstað.
 
* Orð: [[Hans Andrias Djurhuus]], [[1920]]
* Lag: [[Gunnar Mikkelsen]]
 
== Keldur ==
* [http://www.stamps.fo/default.asp?catalog%5Fname=Frim%E6rker&category%5Fname=Miniark&product%5Fid=194 Postverk Føroya]
* [http://www.logir.fo/foldb/llofo/1959/0000042.htm Logtingslóg nr. 42 frá 17.07.1959 um flaggið]
 
==Keldur==
*[http://www.stamps.fo/default.asp?catalog%5Fname=Frim%E6rker&category%5Fname=Miniark&product%5Fid=194 Postverk Føroya]
*[http://www.logir.fo/foldb/llofo/1959/0000042.htm Logtingslóg nr. 42 frá 17.07.1959 um flaggið]
 
[[de:Färöische Flagge]]