Munurin millum rættingarnar hjá "Uralsk mál"
Content deleted Content added
No edit summary |
kort |
||
Linja 1:
[[Mynd:Uralic-Yukaghir.png|thumb|right|280px]]
[[Mynd:Linguistic map of the Uralic languages (en).png|thumb|right|280px|Uralsk mál]]
[[Mynd:Uralic_languages_(_ALL_LANGUAGES_).png|thumb|right|280px|Uralsk mál]]
Heitið '''uralsk mál''' hevur verið nýtt síðan fyrst í [[19. øld]] og stavar frá, at meirilutin av nevndu málum verður talaður nærindis [[Uralfjøll]]unum – á marknaleiðini millum [[Asia]] og [[Evropa]]. Keldan til málættina verður hildin at vera antin nærindis [[Volgabuginum]] ella í núverandi [[Hvítarussland]]i.
Tann uralska málættin verður vanliga býtt í tvær høvuðsgreinar. Eystara greinin er [[samojedisk]] [[mál]], sum verða talað í [[Siberia]], og vestara greinin er tann [[finsk-ugriska]].
Henda seinna greinin er á annan bógvin tey [[eystursjóvarfinsku]] [[mál]]ini og á hin tann ugriska greinin við teimum báðum [[ob-ugrisku]] [[mál]]unum [[mansi]] og [[chanti]] og tí nærskylda [[Ungarskt mál|ungarska málinum]]. [[Ungarn|Ungarar]] búgva nú langt frá sínum málfrændum, tí at forfedrar teirra eru komnir til [[Miðevropa]] saman við [[Turkiskt (mál)|turkiskum]] ættbólkum um fyrsta túsundáraskiftið e.Kr. Aðrar [[finsk-ugriskar]] greinar eru [[sámiskt]], [[volgafinskt]], [[mordvinskt]] og [[mari]] og tey [[permisku]] [[mál]]ini komi og [[udmurtiskt]]. [[Eystursjóvarfinsku]] [[mál]]ini eru, umframt tað [[Finskt (mál)|finska]]: [[kareliskt]], [[vepsiskt]], [[votiskt]], [[Estiskt (mál)|estiskt]] og [[livonskt]]. Hesi [[mál]]ini minna nógv um hvørt annað bæði í bygnaði og orðfeingi, sjálvt um [[mál]]ini ikki eru sínámillum fatilig sum tey [[Norðurlond|meginnorðurlendsku]] [[mál]]ini. Líkskapurin stavar í høvuðsheitum frá langari samsøgu. Tey uralsku [[mál]]ini fram við [[Eystursjónum]] hava verið eitt [[mál]], tað [[sonevnda frumfinska]], sum í smáum hevur greinað seg sundur. Ein gomul grein av [[frumfinskum]] er [[frumsámiskt]], men [[eystursjóvarmálini]] eru ein yngri grein av [[frumfinskum]], nevnd [[fornfinskt]].<br />Tey serkendu drøgini í [[Finnland|finska]] málbygnaðinum hava ment seg í [[eystursjóvarfinsku]] eindartíðini. {{Commonscat|Uralic languages}}
|