Munurin millum rættingarnar hjá "Latínskt mál"
Content deleted Content added
sNo edit summary |
|||
Linja 28:
== Fonologi ==
Latínski framburðurin er umskapaður t.d. frá frágreiðingum, stavivillum og orðaleikum. Aðrar keldur eru fornupprunafrøði og
stavingar av latínskum orðum í øðrum málum.
=== Hjáljóð ===
{| class="wikitable IPA" style="text-align: center;"
Line 100 ⟶ 103:
|}
Klassiskt latín hevði ongan mun ímillum stórar og smáar bókstavir og hevði ikki bókstavirnar {{angbr|J U W}}. Í staðin fyri {{angbr|J U}} brúkti man ávikavist {{angbr|I V}; soleiðis vóru {{angbr|I V} bæði hjáljóð og sjálvljóð.
Á okkara døgum brúkar man oftast {{angbr|i u}} í staðin fyri klassisku {{angbr|i v}}. Nakrar skipanir brúka {{angbr|j v}} fyri sjálvljóðini /j w/, men {{angbr|brúkast}} aldri fyri {{angbr|gu su qu}}.
{| class="wikitable"
|+ Notes
|-
!
|-
! {{angbr|c}}, {{angbr|k}}
Line 159 ⟶ 166:
=== Sjálvljóð ===
==== Ósamansett sjálvljóð ====
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|-
Line 174 ⟶ 181:
|}
Klassiskt latín hevði ongan mun ímillum ⟨U⟩ og ⟨V⟩. Í staðin
Klassiskt latín hevði bæði stutt og long sjálvljóð. Á okkara døgum skrivar man oftast long sjálvljóð við [[makron]], t.d. ⟨ā ē ī ō ū⟩, og stutt sjálvljóð eru ómerkt.
Line 180 ⟶ 187:
{| class="wikitable"
|+ Framburður latínskra sjálvljóða
!
! Latínskt<br />málljóð
! nútíðardømir
Line 227 ⟶ 234:
|}
Sjálvljóðsbókstavur fyri
==== Tvíljóð ====
Klassiskt latín hevði fleiri [[tvíljóð]]. Vanligastu vóru {{angbr|ae au}}. {{angbr|oe}} var óvanligt og {{angbr|ui eu ei}} vóru sera óvanlig, serliga í upprunaligum latínskum orðum.<ref name="classical diphthongs">{{Harvnb|Allen|2004|pp=60–63}}</ref> Hesar samansetingar av bókstøvum vorú ikki altíð tvíljóð, uttan kundu vera tvey sjálvljóð í tveimum stavilsum ({{angbr|ae}} og {{angbr|oe}}) ella eitt sjálvljóð og hálvhjáljóðið /j/ ella /w/ ({{angbr|au ui eu ei ou}}). Dømir eru ''aēnus'' [aˈeː.nʊs] "í bronsuni" og ''eius'' [ˈɛj.jʊs] "hansara".
Í talumálslatíni gingu {{angbr|ae au oe}} saman við {{angbr|e ō ē}}. Tílíkur framburður var eisini hjá smærri mentaðum talarum.
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ Tvíljóð eftir byrjanarljóð
! !! Frammælt !! Bakmælt
|-
! Læst
| || ui {{IPA|/ui̯/}}
|-
! Hálvlæst
| ei {{IPA|/ei̯/}}<br />eu{{IPA|/eu̯/}} || oe {{IPA|/oe̯/}}<br />ou {{IPA|/ou̯/}}
|-
! Opið
| colspan="2" | ae {{IPA|/ae̯/}}<br />au {{IPA|/au̯/}}
|}
== Keldur ==
| |||