Munurin millum rættingarnar hjá "Italia"

Í [[8. øld f.Kr.|8.]] og [[7. øld f.Kr.]] settu [[Grikkaland|grikkar]] búgv í syðra parti av Italiu og nevdu tað ''[[Magna Graecia]]'' (Stór-Grikkaland). Um nøkulunda somu tíð mentist tann [[Etruskarnir|etruskiska mentanin]] í norðara parti av tí italsu hálvoynni. Frá 7. til [[5. øld f.Kr.]] stýrdu teir rómversku kongarnir og síðan tað rómverska lýðveldið og Rómverska keisaraveldið, ''Imperium Romanum'' og [[Rómverjaríkið]]. Tíðin frá [[6. øld]] og til samlingina í 1861 var plágað av stríðandi smástatum. Henda tíðin var tó eisini merkt av ríkum handilsbýum sum [[Venesia]] og [[Firenze]] og [[Renessansan|Renessansuni]], ''la rinacimento'' (endurføðingin, ''renaissance'' er tann franska týðingin av hesum), tvs. av tí antikku stórbæri (Rómverjaríkið). Tann italska renessansan metin sína byrjan frá árinum 1300, við tí gudommuliga sjónleikinum hjá [[Dante Alighieri|Dante]] (''La Divina Commedia''). Renessansan, sum í líka so stóran mun var eitt búskaparligt-civilisatoriskt tíðarskeið sum eitt mentanarligt ella listasøguligt, blómaði fyrst í byrjanini av 1500-talinum, og hevði longu tá spjatt síni idealirideal kring allan vesturheimin ella tann kristna heimin. [[Christoffer Columbus|Columbus]], sum fann Amerika, var føddur italienari (føddur í [[Genova]]). Amerika sum heimspartur varð seinni uppkallað eftir tí italska katografinum [[Amerigo Vespucci]]. Renessansan kom til Danmarkar og onnnur Norðurlond via Niðurlond eftir handilsrutunum gjøgnum Rhinen og serliga úr Fraklandi.

[[Po]] 670 [[km]]<br />

[[Adige]] 410 [[km]]<br />

[[Monte Bianco]] 4&nbsp;810 myh.m<br />

[[Monte Rosa]] 4&nbsp;634 myh.m<br />

[[Monte Cervino]] 4&nbsp;478 myh.m<br />

[[Etna]] 3&nbsp;323 myh.m<br />

[[Vesuv]] 1&nbsp;277 myh.m<br />