Munurin millum rættingarnar hjá "Svalbarð"
Content deleted Content added
s bottur leggur aftrat {{Commonscat|Svalbard}} |
EileenSanda (kjak | íkøst) dagføring |
||
Linja 9:
| Umsitingarmiðdepil: || [[Longyearbýur]]
|-----
| Sýslumaður: || Kjerstin Askholt
|-----
| [[Vídd]]: || 62
|-----
| Fólkatal ([[
|-----
| Heimasíða: || [http://www.sysselmannen.svalbard.no/ Sysselmannen]
Linja 19:
'''Svalbarð''' (á [[Norskt mál|norskum]] ''Svalbard'') er [[Noreg|norskur]] oyggjaflokkur norðuri í [[Íshavinum]]. Svalbarð hevur umleið 2650 íbúgvar. Størstu búplássini eru [[Longyearbýur]]in, [[Barentsburg]] og [[Ný Ålesund]]. Skúlar eru á teim flestu búplássunum. Fyrr var stór loðdýraveiða í [[oyggj]]unum, men einasta vinna nú er námsvinna. [[Russland|Russar]] hava nøkur kolanám í [[Spitsbergen]]. Kanningarstøðir eru í oyggjunum. Sýslumaður stjórnar oyggjalandinum. Serstakar reglur eru í gildi, til dømis skal einki hervald vera. Lítil skattur fær arbeiðsfólk at fara til Svalbarðs. 60 prosent av Svalbarði eru undir jøklum. Skógur veksur ikki í [[arktis]]kum veðurlagi. Bara [[dýr]], sum hava lagað seg eftir viðurskifunum, eru har: [[hvítabjørn]], [[roysningur]], [[tjúrur]], [[kópur]], [[rípa]], [[fjallarevur]] og [[svalbarðsrein]]. Ansað verður væl eftir viðkvomu náttúruni. Ferðafólkini verða alt fleiri, og tey eru havd undir strongum eftirliti.
Tað er bara í Svalbarði og í [[Føroyum]] at [[Sólarmyrkingin 20. mars 2015|sólarmyrkingin]] fríggjadagin [[20. mars]] [[2015]] kann upplivast av landi.<ref>http://www.nord24.no/Svalbard____Ikke_kom_hit_20__mars___det_er_kaldt_og_vi_har_problemer_med_isbj_rner-5-32-20754.html</ref> Christin Kristoffersen, borgarstjóri í [[Longyearbýur|Longyearbýnum]], upplýsir fyri Ritzau, at tey vænta umleið 1500 ferðafólk til Svalbard í sambandi við sólarmyrkingina. Frammanundan búgva 2500 fólk á oynni og so er ikki pláss fyri fleiri, um trygdin framvegis skal haldast í hásæti. "Trygdin kemur fyrst, sjálvt tá tað er [[sólarmyrking]]. Tað er sólarmyrking, ja, men her er kalt, hotellini eru full og her eru [[hvítabjarnir]]. So halt teg burtur". Soleiðis ljóða boðini frá myndugleikunum á Svalbard til tey [[Ferðavinna|ferðafólk]], sum hava fingið hug at koma til Svalbard fyri at uppliva sólarmyrkingina. Tí hotellini eru øll fylt, og tað er bítandi kalt í [[mars]] mánaði, og [[hvítabjarnir]]nar sníkja seg runt. Í 2011 drap ein hvítabjørn ein bretskan tannáring á Svalbard, og tað er seinast at fólk eru dripin av hesum stóru djórunum har. Men í miðal verða tríggjar hvítabjarnir skotnar um árið av fólkum, sum skjóta í sjálvverju.<ref>http://www.avisa-hordaland.no/nyhende/npk/svalbard-----ikkje-kom-hit-for-aa-sjaa-solformoerkinga</ref><ref>http://nyhederne.tv2.dk/samfund/2015-03-13-afviser-sol-turister-hold-jer-vaek-her-er-udsolgt-bidende-koldt-og-isbjoerne</ref>▼
== Politikkur ==
Line 27 ⟶ 25:
Fleiri lond hava troytt náttúruríkidømi í og undir Svalbarði, men í [[1920]] fekk [[Noreg]] yvirvaldsrættin, tá ið [[Svalbarðssáttmálin]] var gjørdur. Í Svalbardtraktatini verður staðfest, at [[Norra]] hevur fullan og órørligan hægstarætt yvir Svalbard, at Svalbard er ein partur av kongríkinum Norra, og at tað er Norra, sum tryggjar, at lógirnar, sum fevna um oyggjabólkin verða hildnar. Eisini verður staðfest, at borgarar og feløg úr øllum londunum, sum hava skrivað undir traktatina hava javnbjóðis rættindi til fiskiveiðu og alt slag av sjóvinnu-, ídnaðar-, náms- og handilsvirksemi á oyggjunum. Hetta hava m.a. russar gjørt brúk av í [[Barentsburg]] og hava útvegað [[Russland]]i fótafesti á Svalbard. Øll árini síðani traktatin varð undirskrivað hevur Norra rikið námsvinnu á Svalbard, og hetta hevur verið grundarlagið undir búsetingini í [[Spitsbergen]].
== Sólarmyrking 2015 ==
▲Tað er bara í Svalbarði og í [[Føroyum]] at [[Sólarmyrkingin 20. mars 2015|sólarmyrkingin]] fríggjadagin [[20. mars]] [[2015]]
== Skalvalop í 2015 ==
Hin 19. november 2015 hendi eitt skalvalop á Svalbard, ið kravdi í minsta lagi eitt mannalív, ein maður í 40-unum doyði. Skalvurin tók fleiri hús við sær og flutti tey. Fólk á oynni savnaðust við spaka í hond fyri at leita eftir saknaðum fólkum. Húsini har ið skalvalopið fór fram vóru evakueraði. Í minsta lagi 9 fólk vórðu innløgd á sjúkrahús.<ref>[http://www.nrk.no/nyheter/1.12712496 nrk.no - En omkommet etter stort skred på Svalbard]</ref>
== Keldur ==
| |||