Wikipedia

Munurin millum rættingarnar hjá "Amerikanska Sámoa"

Browse history interactively
← Far til fyrra munFar til næsta mun →
Content deleted Content added
VisualWikitext
MGA73bot (kjak | íkøst)
Bottar
9.795 edits
s bottur leggur aftrat {{Commonscat|American Samoa}}
No edit summary
Linja 27:
}}
 
'''Amerikanska Sámoa''' ([[Sámoskt mál|sámoskt]]<ref>http://www.malrad.fo/page.php?l=fo&Id=97&s131=S</ref>: Sāmoa Amelika ella Amerika Sāmoa, [[enskt]]: American Samoa) er eitt lítið amerikanskt oyggjaland í [[Kyrrahav]]inum. Oyggjabólkurin er annar av teimum tveimum oyggjabólkunum, sum mynda [[Sámoaoyggjar]]nar í [[Polynesia]]. Amerikanska Sámoa er eystasta oyggin í oyggjabólkinum. [[Sámoa|Lýðveldið Sámoa]] liggur eisini í oyggjabólkinum. Amerikanska Sámoa er umleið miðskeiðis millum [[Hawaii]] og [[New Zealand]]. Oyggjarnar eru partur av [[USA]] og liggja í900 Polynesiakm ínorðanfyri Kyrrahavinum[[Tonga]], einar 100 km eystureystanfyri úr Lýðveldinum[[Sámoa|Lýðveldið Sámoa]] og eru500 parturkm avsunnan fyri [[Sámoaoyggjar|SámoaoyggjunumTokelau]].

 Amerikanska Sámoa gjørdist amerikanskt [[Pago Pagohjáland]] er høvuðsstaðurin í oyggjunum1899, og liggurhevur ásíðan oynnihoyrt til [[TutuilaSameindu Statirnir]], sumburtursæð erfrá tannstyttri størstatíðarskeiðum, oyggin.har Áið Amerikanskaoyggin Sámoa,var sumhersett erav 199[[Týskland]]i. ferkilometrarTá tilið støddar,niðurlendingar búgvakomu 54til 517oyggjarnar fólkí og1722, ávóru Tutuilatær (142so ferkilometrar)tætt 50 000skógvaksnar, soat [[fólkatættleiki]]nnæstan erikki høgurvar framkomandi. ÁÍ Tutuiladag ereru fólkatættleikinstórir uml.partar 400av fólkoynni fyri hvønn km²dyrkaðar, ogmen ítað t.d.eru [[Streymoy]]nnaenn uml.fleiri 60øki, fólksum fyrieru hvønnórørd, km²m.a. Amerikanska''National SámoaPark (199of ferkilometrar)American erSamoa''. nakaðHesi størriøkið enneru [[Vágar]],sera sum er 177 km²ymisk. TaðHøg vilber sigafjøll, atonnur [[Føroyar]]fjøll eru 7vaksin ferðirvið størrifrumskógar ennlíknandi Amerikanskt Sámoavøkstri. OyggjarnarSkógarklædda erufjallalandslagið parturlíkist avnógv [[USA]]tí ogí liggjagrannalandinum 900Lýðveldið kmSámoa norðanfyrifyri [[Tonga]],vestan. 100Íbúgvarnir kmeru eystanfyriav [[Sámoa|Lýðveldiðpolynesiskum Sámoa]]uppruna, ogmen 500eisini kmer sunnanein fyrihvítur [[Tokelau]]minniluti.


 
Á Amerikanska Sámoa er fiskivinnan høvuðsvinnan; í dag er Amerikanska Sámoa tann mest framkomni parturin av [[Sámoaoyggjar|Sámoaoyggjum]], fyrst og fremst vegna fiskivinnuna. [[Ferðavinna]]n er eisini gomul, men hendan tók rættuligt dik á seg, tá ið tann sokallaða charterflúgvingin byrjaði í [[1960-árini|1960-árinum]]. Amerikanska Sámoa er partur av USA, og fólkið, har býr, er sostatt amerikanar. Oyggjarnar hava sítt egna [[ting]] og guvernør; teir hava eitt ting, sum smíðar lógir, og ger egna fíggjarlóg. Men uttanríkismál verða umsitin í [[District of Columbia]]. Oyggjabúgvar senda umboð til [[Kongressin í USA|tjóðartingið]] í [[Washington DC]]. Gjaldoyrað, ið nýtt verður, er [[amerikanskur dollari]] (USD). Almenn mál eru enskt og sámoskt, sum er eitt polynesiskt mál.
Sjey oyggjar eru í landinum.<ref>http://www.sydhav.no/Amerikansk%20Samoa/fakta.htm</ref> Oyggjabólkurin hevur fleiri befólkaðar og óbefólkaðar oyggjar; tær størstu av Amerikonsku Sámoaoyggjunum eru Tutuila, Aunu'u, Ofu, Olosega og Ta’u. Av teimum er oyggin Tutuila størsti parturin og har tað búgva flest fólk; 95 prosent av fólkatalinum í 2014 búgva á Tutuila. Motu O Manu er einasta oyggj í Amerikanskum Sámoa, har ongi fólk búgva. Oyggjabólkurin er av vulkanskum uppruna. Amerikanska Sámoa gjørdist amerikanskt [[hjáland]] í 1899, og hevur síðan hoyrt til [[Sameindu Statirnir]], burtursæð frá styttri tíðarskeiðum, har ið oyggin var hersett av [[Týskland]]i. Tá ið niðurlendingar komu til oyggjarnar í 1722, vóru tær so tætt skógvaksnar, at næstan ikki var framkomandi. Í dag eru stórir partar av oynni dyrkaðar, men tað eru enn fleiri øki, sum eru órørd, m.a. ''National Park of American Samoa''. Hesi økið eru sera ymisk. Høg ber fjøll, onnur fjøll eru vaksin við frumskógar líknandi vøkstri. Skógarklædda fjallalandslagið líkist nógv tí í grannalandinum Lýðveldið Sámoa fyri vestan. Íbúgvarnir eru av polynesiskum uppruna, men eisini er ein hvítur minniluti.


 
== Landafrøði ==
Amerikanska Sámoa er partur av USA, og fólkið, har býr, er sostatt amerikanar. Oyggjarnar hava sítt egna [[ting]] og guvernør; teir hava eitt ting, sum smíðar lógir, og ger egna fíggjarlóg. Men uttanríkismál verða umsitin í [[District of Columbia]]. Oyggjabúgvar senda umboð til [[Kongressin í USA|tjóðartingið]] í [[Washington DC]]. Gjaldoyrað, ið nýtt verður, er [[amerikanskur dollari]] (USD). Almenn mál eru enskt og sámoskt, sum er eitt polynesiskt mál. Á Amerikanska Sámoa er fiskivinnan høvuðsvinnan; í dag er Amerikanska Sámoa tann mest framkomni parturin av [[Sámoaoyggjar|Sámoaoyggjum]], fyrst og fremst vegna fiskivinnuna. [[Ferðavinna]]n er eisini gomul, men hendan tók rættuligt dik á seg, tá ið tann sokallaða charterflúgvingin byrjaði í [[1960-árini|1960-árinum]]. Hjálandið hevur eitt sera tropiskt veðurlag við miðalhita ið liggur á umleið 29 °C alt árið<ref>http://www.samoa.travel/about/a5/Practical-Information</ref>, og sum minnir nógv um veðurlagið á [[Hawaiioyggjar|Hawaiioyggjunum]]. Kaldasta tíðin er frá [[november]] til [[apríl]], og hetta tíðarskeiði verða oyggjarnar onkuntíð raktar av tropiskum [[Ódnir|ódnum]]. Á oyggjunum eru fleiri høg eldfjøll, men nú er bara eitt, sum ger um seg. Mesta regnið er frá [[januar]] til [[mars]].<ref>http://www.prh.noaa.gov/peac/peu/2012_1st/american_samoa.php</ref>▼
 
Oyggjarnar liggja í Polynesia í Kyrrahavinum, einar 100 km eystur úr Lýðveldinum Sámoa og eru partur av [[Sámoaoyggjar|Sámoaoyggjunum]]. [[Pago Pago]] er høvuðsstaðurin í oyggjunum og liggur á oynni [[Tutuila]], sum er tann størsta oyggin. Á Amerikanska Sámoa, sum er 199 ferkilometrar til støddar, búgva 54 517 fólk og á Tutuila (142 ferkilometrar) 50 000, so [[fólkatættleiki]]n er høgur. Á Tutuila er fólkatættleikin uml. 400 fólk fyri hvønn km², og í t.d. [[Streymoy]]nna uml. 60 fólk fyri hvønn km². Amerikanska Sámoa (199 ferkilometrar) er nakað størri enn [[Vágar]], sum er 177 km². Tað vil siga, at [[Føroyar]] eru 7 ferðir størri enn Amerikanskt Sámoa. Sjey oyggjar eru í landinum.<ref>http://www.sydhav.no/Amerikansk%20Samoa/fakta.htm</ref> Oyggjabólkurin hevur fleiri befólkaðar og óbefólkaðar oyggjar; tær størstu av Amerikonsku Sámoaoyggjunum eru Tutuila, Aunu'u, Ofu, Olosega og Ta’u. Av teimum er oyggin Tutuila størsti parturin og har tað búgva flest fólk; 95 prosent av fólkatalinum í 2014 búgva á Tutuila. Motu O Manu er einasta oyggj í Amerikanskum Sámoa, har ongi fólk búgva.
 
▲Amerikanska SámoaOyggjabólkurin er partur av USA, og fólkið, har býr, er sostatt amerikanar. Oyggjarnar hava sítt egna [[ting]] og guvernør; teir hava eitt ting, sum smíðar lógir, og ger egna fíggjarlóg. Men uttanríkismál verða umsitin í [[District of Columbia]]. Oyggjabúgvar senda umboð til [[Kongressin í USA|tjóðartingið]] í [[Washington DC]]. Gjaldoyrað, ið nýtt verður, er [[amerikanskur dollari]] (USD). Almenn mál eru enskt og sámoskt, sum er eitt polynesiskt mál. Á Amerikanska Sámoa er fiskivinnan høvuðsvinnan; í dag er Amerikanska Sámoa tann mest framkomni parturin av [[Sámoaoyggjar|Sámoaoyggjum]], fyrst og fremst vegna fiskivinnuna. [[Ferðavinna]]n er eisini gomul, men hendan tók rættuligt dik á seg, tá ið tann sokallaða charterflúgvingin byrjaði ívulkanskum [[1960-árini|1960-árinum]]uppruna. Hjálandið hevur eitt sera tropiskt veðurlag við miðalhita ið liggur á umleið 29 °C alt árið<ref>http://www.samoa.travel/about/a5/Practical-Information</ref>, og sum minnir nógv um veðurlagið á [[Hawaiioyggjar|Hawaiioyggjunum]]. Kaldasta tíðin er frá [[november]] til [[apríl]], og hetta tíðarskeiði verða oyggjarnar onkuntíð raktar av tropiskum [[Ódnir|ódnum]]. Á oyggjunum eru fleiri høg eldfjøll, men nú er bara eitt, sum ger um seg. Mesta regnið er frá [[januar]] til [[mars]].<ref>http://www.prh.noaa.gov/peac/peu/2012_1st/american_samoa.php</ref>
 
== Myndir ==
Heintað frá "https://fo.wikipedia.org/wiki/Amerikanska_Sámoa"