Munurin millum rættingarnar hjá "2015"
Content deleted Content added
EileenSanda (kjak | íkøst) →Hendingar: dagføring |
uppdatering, ruddað upp í ítrótti, rættað til nútíð |
||
Linja 1:
'''2015 (MMXV)''' er eitt vanligt ár, ið byrjaði á einum [[Hósdagur|hósdegi]] eftir tí [[Gregorianski kalendarin|gregorianska kalendaranum]], árið er nummar 2015 eftir kristi føðing, fimtanda árið í triðja ártúsund, fimtanda árið í [[21. øld]], og 6 árið í [[2010-árini|2010-árunum]].{{Árstal|2015|2000-árini|2010-árini|2020-árini|21}}
== Hendingar ==
* [[1. januar]] - [[Litava]] tekur upp evruna sum gjaldsmiðil. [[Evra|Evran]] kemur ístaðin fyri gjaldmiðilin ''litas.''
* [[5. januar]]
** Ein 34 ára gamal føroyskur maður
** [[Jóhan á Plógv Hansen]] spældi sín fyrsta landsdyst fyri danska U-21 hondbóltslandsliðið, eftir at hava verið í karantenu í 2 ár frá landsliðshondbólti, tí at hann skifti hondbóltstjóðskap úr Føroyum til Danmark. Landsdysturin var móti [[Svøríki]] og var spældur í [[Malmö]]. Danmark vann dystin 28-23.
*[[7. januar]] -
* [[15. januar]] - Kavaódn
*[[9. januar]] - Hondbóltur U21 menn: Grikkaland-Føroyar 21-21 (8-7). Føroysku málskjúttarnir: Kjartan Johansen 8 (3), Julian Olsen 4, Áki Egilsnes 2, Allan Norðberg 2, Eirikur Simonsen 2, Helgi Hoydal 1, Pætur Thomsen 1, Rói Berg Hansen 1▼
▲* [[15. januar]] - Kavaódn herjaði um alt Føroyar, tó kom ikki so nógvur kavi niður í Suðuroynni og Sandoynni, men í restini av landinum var ikki koyrandi, ringast var á Sandavágshálsi, á Vestmannavegnum, á Kvívíksvegnum og við Norðskálatunnilin. Fleiri bilar stóðu fastir í nógva kavanum. Summi noyddist at soca í bilinum. Nógv vóru veðurføst ymsastaðni. handanin av Mentanarvirðislønum Landsins varð útsett til dagin eftir.
* [[16. januar]]
** Listaboykottið, sum listafólk í Føroyum settu í verk ímóti tí almenna við [[Mentamálaráðið|Mentamálaráðnum]] á odda [[2. november]] [[2012]], er nú av. Tað vóru [[Steintór Rasmussen]] og [[Teitur Lassen]], ið tóku stig til boykottið, eftir at samgongan valdi at skerja játtanina við einum fjórðingi.
** [[Mentanarvirðisløn Landsins|Mentanarvirðislønir Landsins]], sum áttu at verið handaðar dagin fyri, hin 15. januar,
** Landsstýrismaðurin í mentamálum, [[Bjørn Kalsø]], kunnger, at orðabøkur [[Sprotin|Sprotans]] nú verða ókeypis atkomuligar hjá øllum ið ynskja tað, bæði føroyingum og útlendingum, í Føroyum eins væl og úti í heimi. Henda tænasta verður fíggjað av [[Mentamálaráðið|Mentamálaráðnum]] og Kommununum í Føroyum. Avtalan er fyri trý ár fyribils og er ein avtala millum Mentamálaráðið, Kommunufelagið umboðandi allar kommunur í Føroyum og forlagið Sprotan. Í løtuni eru 13 bøkur á kervinum, og tær eru nú fríar hjá øllum at nýta.
* [[22. februar]] - Gittarleikarin [[Alvi Joensen]] vinnur Stella Polaris kappingina, sangarin Birita Poulsen vinnur 2. virðisløn, saxofonleikarin Kristina Thede Johansen vinnur 3. virðisløn. Virðislønirnar eru á 20.000, 10.000 og 5.000 krónur.
*[[6. mars]] - Ómannaða rúmdarfarið ''Dawn'' hjá [[NASA]], fer inn í ringrásina hjá dvørggongustjørnuni [[Ceres]], og gerst fyrsta rúmdarfar, ið vitjar eina dvørggongustjørnu..
* [[1. mars]] - Føroyski rógvarin [[Dánjal Martin Hofgaard]] gerst heimsmeistari, tá ið hann vinnur HM í 2000 metrar inniróðri í Boston í opna bólkinum lættvekt menn.▼
* [[20. mars]] - Full sólarmyrking i Føroyum og á Svalbard.
*[[24. mars]] - Airbus A320-211 hjá [[Germanwings]] brotlendir í [[Fronsku alpunar|fronsku alpunum]]. 150 fólk lata lív.
*
** FM í bogaskjóting - Recurve: 1. Teitur Dalsgaard, 2. Absalon Hansen, 3. Eggaba Andreasen▼
*[[2. apríl]] - [[Yvirgangsatsókn í Kenya 2015]]: 148 fólk, meginparturin ung lesandi, lata lív í Garissa háskúlanum í [[Kenja]], tá terrorbólkurin Al-Shabaab brýtur sær veg inn í skúlan og byrjar at skjóta. [[11. apríl]] [[Jógvan Philbrow|- Jógvan Philbrow]] er nýggjur formaður í [[Føroya Pedagogfelag|Pedagogfelagnum]].
*[[25. apríl]] - Ein [[jarðskjálvti]], ið mátar 7.8 á richterskalanum, rakar [[Nepal]], og hevur við sær at 8.857 fólk lata lív í landinum. 130 lata lív í [[India]], 27 lata lív í [[Fólkalýðveldið Kina|Kina]] og 4 lata lív í [[Bangladesj]]. Tilsamans 9.018 lata lív í jarðskjálvtanum.
* [[28. mars]] - [[Pál Joensen]] vinnur gull í 800 metrum frí á Danish Open við tíðini 7:52.82, sum er besta tíð í heiminum higartil í ár (til 28. mars 2015) og nýtt stevnumet.▼
▲* [[9. apríl]] - [[Jógvan Skorheim]] gerst nýggjur formaður í [[Sjálvstýrisflokkurin|Sjálvstýrisflokkinum]], eftir at [[Kári P. Højgaard]] óvæntað leggur frá sær.
** FM í hondbólti: Kvinnur: [[Neistin]] vinnur finaluna móti [[Kyndil|Kyndli]] 20-17 og gerst greipuvinnari. Menn: [[VÍF]] vinnur finaluna móti [[H71]] 24-23 og gerst greipuvinnari.▼
** FM í Badminton: [[Benjamin Gunnarstein]] frá [[Havnar Badmintonfelag]] gerst føroyameistari, tá hann vinnur á [[Aksel Poulsen]] frá sama felag í tveimur settum.▼
* [[3. mai]] - [[Maria Winther Olsen]] vinnur 100.000 krónur til filmframleiðslu á Spot Festivalinum í [[Danmark]].<ref>http://www.tv2oj.dk/artikel/254938:Aarhus--En-overvaeldet-vinder</ref>
*[[23. mai]] - [[Írland]] heldur fólkaatkvøðu, ið gevur samkyndum rætt til at giftast. Írland gerst harvið fyrsta land í heiminum, ið setur hesa lóg í gildi eftir eina væleydnaða fólkaatvøðu.
* [[21. juni]] - Føroyska manslandsliðið í hondbólti vinnur metsigur móti Armenia, Føroyar vunnu heili 61-9▼
*[[5. august]] - Brøkdeilir funnir á [[Réunionoyggj]] verða staðfestir at vera frá [[Malaysian Airlines Flight 370]], ið hvarv í [[mars]] [[2014]].
*[[28. september]] - [[NASA]] boðar frá at flótandi [[vatn]] er funnið á gongustjørnuni [[Mars (gongustjørna)|Mars]].
* [[17. oktober]] - Svimjihøllin [[Páls Høll]] ið hevur Føroya fyrsta langhyl á 50 metrar, verður alment tikin í nýtslu og letur upp alment. Hátíðarhald við luttøku av svimjaranum úr Vági, [[Pál Joensen]], ið høllin eitur eftir, landsstýrisfólkunum í Vági, [[Sirið Stenberg]] og [[Henrik Old]], umboðum fyri sjálvognargrunnin Páls Høl: [[Dennis Holm]], John Henrik Holm og [[Jón Bjarnason]] og øðrum.
* [[13. november]]: [[Yvirgangsatsóknin í París 13. november 2015]]: Terrorbólkurin [[ISIL]] leypur á fleiri støð í franska høvuðstaðnum, og hevur við sær at 132 fólk lata lív.
* [[21. november]] - [[Paula Danielsen]] úr Havn gerst nummar tvey í heimsmeistarakappingini í karaoke, ið verður hildin í [[Singapor]]. [[Kjartan Torbensson]] úr Havn luttekur somuleiðis, men megnar ikki at koma víðari frá fyrsta umfari. Tað er karaokebarrin ''Glitnir'', ið skipar fyri føroyskari luttøku í kappingini, og er hetta triðju ferð Føroyar eru við, og somuleiðis besta úrslit føroyingar hava megnað higartil.
=== Ítróttur ===
==== Svimjing ====
▲* [[28. mars]] - [[Pál Joensen]] vinnur gull í 800 metrum frí á Danish Open við tíðini 7:52.82, sum er besta tíð í heiminum higartil í ár (til 28. mars 2015) og nýtt stevnumet.
==== Rógving ====
▲* [[1. mars]] - Føroyski rógvarin [[Dánjal Martin Hofgaard]] gerst heimsmeistari, tá ið hann vinnur HM í 2000 metrar inniróðri í Boston í opna bólkinum lættvekt menn.
==== Bogaskjóting ====
▲
==== Hondbóltur ====
▲* [[9. januar]] - Hondbóltur U21 menn: [[Grikkaland]]-[[Føroyar]] 21-21 (8-7). Føroysku málskjúttarnir: Kjartan Johansen 8 (3), Julian Olsen 4, Áki Egilsnes 2, Allan Norðberg 2, Eirikur Simonsen 2, Helgi Hoydal 1, Pætur Thomsen 1, Rói Berg Hansen 1.
▲*
▲* [[21. juni]] - Føroyska manslandsliðið í hondbólti vinnur metsigur móti [[Armenia]], [[Føroyar]] vunnu heili 61-9.
==== Badminton ====
▲*
== Føðingar ==
*[[2. mai]] - [[Charlotte, prinsessa av Cambridge]]
*[[15. juni]] - [[Nicolas prinsur, Greivi av Ångermanland]]
== Andlát ==
* [[11. januar]] - [[Anita Ekberg]], svenskur sjónleikari (f. [[1931]])
* [[14. februar]] - [[Kári á Rógvi]], føroyskur politikari (f. [[1973]])
* [[15. februar]] - [[Dan Uzan]], jødiskur kurvabóltsleikari og cand.phil. (f. [[1977]]), dripin í skotálopi í Keypmannahavn.
* [[21. februar]] − [[Clark Terry]], amerikanskur jazztrompetistur (f. [[1920]]).
Line 39 ⟶ 58:
* [[12. mars]] - Sir [[Terry Pratchett]], enskur fantasi rithøvundur (f. [[1948]]).
*[[21. mars]] - [[Jørgen Ingmann]], danskur tónleikari (f. [[1925]])
*[[4. apríl]] - [[Klaus Rifbjerg]], danskur rithøvundur (f. [[1931]])
*[[14. mai]] - [[B.B. King]], amerikanskur tónleikari (f. [[1925]])
*[[18. mai]] - [[Halldór Ásgrímsson]], íslendskur forsætisráðharri (f. [[1947]]), hjartatilburður.
*[[7. juni]] - [[Christopher Lee]], bretskur sjónleikari (f. [[1922]]).
*[[22. juni]] - [[James Horner]], amerikanskt filmtónaskáld (f. [[1953]]), flogvanlukka
*[[10. juli]] - [[Omar Sharif]], egyptiskur sjónleikari (f. [[1932]])
*[[1. august]] - [[Cilla Black]], ensk songkvinna (f. [[1943]])
*[[30. august]] - [[Wes Craven]], amerikanskur filmsleikstjóri (f. [[1939]])
*[[5. oktober]] - [[Henning Mankell]], svenskur rithøvundur (f. [[1948]])
== Keldur ==
|