Munurin millum rættingarnar hjá "Alan Turing"

'''Alan Mathison Turing''' ([[23. juni]] [[1912]] – [[7. juni]] [[1954]]) var einaein [[Stórabretland|bretskur]] slóðbrótandi teldufrøðingur, støddfrøðingur, logikari, dulmálsskriftsfrøðingur, heimsspekingur, og matematiskur lívfrøðingur, somuleiðis var hann eisini eina maratonrennari og lang tein rennarilangteinarennari. Hann hevur havt ein týðandi leiklur í menningini av [[teldufrøði]], við sínum íkastiðíkasti av formalisering av hugtaktionhugtaktinum algoritma og útrokning við turing maskinuni, ið er mett sum eitt snið av einari vanligari telsuteldu ella (general purpose computer á eingilskum). Turing erverður vanliga hildin fyri,mettur at vera faðirin av teoretiskumteoretiskari teldufrøði og tilgjørdum vitleika (artificial intelligence).

Undir 2. HeimabardagaHeimsbardaga, starvaðist Alan Turing fyri "Government Code and Cypher School" (GC&CS) í Bletchley Park. Hetta var brestski stovnurin, sum stóð fyri loysing av dulsmálsskríftloyniskrift, t.e. at bróta nazi -kodur. Í eitt tíðarskeið leiddi hann "Hut 8", sum hevði ábyrgdina av at bróta dulsmálsskrift hjá týska flótanum. Hann kom fram við fleiri taktikkum, ið vóru einaein hjálpandi hond, tá ið tað snúði seg um at bróta týskar loyniskrifturloyniskriftir. Hann gav skap til eina eletriskaelektriska maskinu, sum kundi finna stillingina hjá Enigma maskinuni, ið serliga var brúkt av týskarum, til at gera loyniskrift. Turing hevði einaein avgerandi leiklut í at loysa loyniskirftloyniskrift hjá týska herðinum, sum hjálpti teimum sameindu at vinna á nazi týsklandi[[Týskland]]i í fleiri bardagumbardøgum, m.a. salgiðslagið í atlantshavinumAtlantshavinum; Søgufrøðingar vilja vera við til, at hetta arbeiðið hevur stýttstytt [[2. Heimsbardagi|2. heimsbardaga]] í [[Evropa]] við umleið tveimum til fýra árum.

Turing varð í 1952 ákærdur fyri at hava framt samkyntar gerðir, tá ið hetta slagið av gerðum enn var ólógligt í bretlandiBretlandi. Hann tók ímóti viðgerð við østrogen innspræningum (kemisk kastraiónkastratión), sum eitt alternativ fyri fongsulsrevsing. Alan Turing doyði í 1954, 16 dagar áðrenn hansara 42 ára føðingardag, av eitran við blásyrusalti. Ein rættarkanning gjødigjørdi av, at hansara deyði stóðst av sjálvmorð, men tað verður mett at hetta eisini kundi verið eitt óheldigt óhapp. íÍ 2009, eftir einum átakið á alnótini, gavbað bretski statsovastin, Gordon Brown, einaalment almennaum orsakanorsakað vegna bretskabretsku styriðstjórnina. Tað sama gjørdi drotning Elizabeth II drotning í 2013.