Munurin millum rættingarnar hjá "Enskt mál"

Content deleted Content added
Benadikt (kjak | íkøst)
No edit summary
Linja 5:
states = [[USA]], [[Stóra Bretland|Bretland]], [[Kanada]], [[Avstralia]], [[Írland]], [[Nýsæland]], [[Suðurafrika]], v.fl|
region = [[Evropa]], [[Norðuramerika]], [[Kyrrahavsoyggjarnar]], [[Asia]] og [[Afrika]]|
speakers = uml. 360. 000. 000|
family = [[Indo-evropeisk mál|indo-evropeiskt]]<br />
&nbsp;&nbsp;[[germansk mál|germanskt]]<br />
Linja 16:
sil = ENG}}
[[Mynd:Anglospeak(800px).png|thumb|left|Lond við meiriluta av fólki, ið tala enskt.]]
'''Enskt mál''' (ella '''eingilskt''') er móðurmál hjá umleið 360 &#8239;000 &#8239;000 fólkum, harav um 210 &#8239;000 &#8239;000 í [[USA]] ([[amerikanskt enskt]]), um 55 &#8239;000 &#8239;000 í [[Stóra Bretland]]i, góðum 17 &#8239;000 &#8239;000 í [[Kanada]], um 15 &#8239;700 &#8239;000 í [[Avstralia]], sløkum 3 &#8239;500 &#8239;000 í [[Suðurafrika]], um 3 &#8239;200 &#8239;000 í [[Nýsæland]]i og um 2 &#8239;600 &#8239;000 í [[Írland]]i. Enskt er eitt av stóru heimsmálunum. So hvørt sum heimshandilin veksur, og politikkur fer um landamørk og verður til altjóða politikk, og nýtslan av internetinum økist, er enskt vorðið eitt slag av felags máli hjá fjøld av fólki kring heimin. Hetta sæst eina best í vísindunum. Nú á døgum verða umleið 80 prosent av øllum vísindaligum tekstum skrivaðir á enskum.<ref>https://snl.no/engelsk</ref> Summi vænta, at í 2030 fer helmingurin av øllum fólkum á jørðini at duga enskt.
 
Enskt er [[mál]]ið hjá Bretlandi, sum søguliga var stórt heimsveldi, og eisini er tað málið í USA, einum av heimsins stórveldum. Tessvegna vilja mong lond ikki vita av enskum sum felagsmáli; tí hetta kenst eyðmýkjandi sum mismunur og vanvirðing móti øðrum tjóðmálum. Enskt er eitt hitt mest umtókta málið í heiminum, men tað er langt frá almennari nýtslu um allan heim. Seinastu árini er enska málið byrjað at fáa eitt ráðandi pláss í føroyska samfelagnum.
Linja 47:
 
=== Fornøvn ===
[[Mynd:Acre_foot.svg|thumb|right|220px|Í bæði [[USA]] og partvís í [[Stóra Bretland|Bretlandi]] eru onnur heiti fyri longdarmát, rúmmát, vídd og vekt enn í øðrum londum, t.d. "acres[[acre]]s", "[[Pund (vekteind)|pounds]]", "gallons[[gallon]]s", "yards[[yard]]s", osfr.]]
{| class=“wikitable"
!
Linja 98:
| tey/teimum
|}
[[Mynd:Raumthermometer_Fahrenheit%2BCelsius.jpg|thumb|right|220px|Í USA er vanligt at mála hita í stigum [[fahrenheitFahrenheitstigin|Fahrenheit]] (℉).]]
Persónsfornøvn standa vanliga í sama falli á [[Føroyskt mál|føroyskum]] og enskum, t.d. “I love you” (eg elski teg), “he gave me a gift” (hann gav mær eina gávu) ella “I looked at her” (eg hugdi at henni). Við hvørt er munur á føroyskum og enskum. Á føroyskum stendur umsagnarliður til grundlið í hvørfalli, t.d. “tað eri eg”. Á enskum er vanligt í [[talumál]]i at seta hann í hvønnfalli, t.d. “it is me” ella “it is I” (hátíðarligt mál). Hvønnfall kann somuleiðis í gerandisligum máli vera nýtt í sambandi við “as” og “than”, t.d. “she is as clever as him” ella “he is older than me”. Á føroyskum hava vit kvennkyns-, kallkyns- og hvørkikynsorð. Á enskum eru flest navnorð hvørkikyn, t.d. “boat” (it, hann), “lamp” (it, hon) ella “tree” (it, tað). “He” og “she” verður nýtt um fólk,men kann tó í ávísum førum nýtast um annað enn fólk, t.d. lond, skip og [[djór]]. Vanligt er at nýta “she”/“her” um skip, serliga tá ið tú hevur persónligan áhuga fyri tí, ella um tað er nevnt við navni. “She”/“her” verður somuleiðis nýtt um lond, tá ið hugsað verður um landið sum tjóð, t.d. “Iceland gained '''her''' independence in 1944”.