Munurin millum rættingarnar hjá "Filipsoyggjar"

Content deleted Content added
Benadikt (kjak | íkøst)
No edit summary
Linja 13:
| forseti_heitið = Forseti
| forseti = [[Benigno Aquino III]]
| vídd = 299, 764
| vatn = 0.,61 %
| íbúgvar = 100. 000. 000
| íbúgvar_ár = 2014
| íbúgvar_km2 = 308
Linja 27:
}}
 
'''Filipsoyggjar''' ([[Filipinskt mál|filipinskt]];: ''Repúbliká ng̃ Pilipinas'', [[Enskt mál|Ensktenskt]];: ''Republic of the Philippines'') er eitt stórt land í [[Landsynningsásia]]. Filipsoyggjar hevurhava 100 mió. íbúgvar í 2014. Tað hevur verið ein stórur fólkavøkstur á Filippinunum seinastu árini. Frá 1990 til 2008 vaks fólkatalið við 28 milliónum, einsum vøkstur áer 45 prosent. Høvuðstaðurin kallastnevnist [[Manila]], og størsti býurin er [[Quezon City]]. Almennu [[mál]]ini eru tvey í tali, [[Filipinskt mál|filipinskttagalog]] og [[Enskt mál|enskt]]. Í næstan 400 ár vóru Filipsoyggjar undir [[Spania]], og landið er kallað upp eftir [[Spania|spanska]] konginum [[Filipi 2.]] Í 1898 legði [[USA]] Filipsoyggjar undir seg og hevði ræðið, til landið gjørdist frælst ríki í 1946. Einki land í heiminum verður so illa plágað av [[Náttúruvanlukka|náttúruvanlukkum]] sum Filipsoyggjarnar. Har eru umleið 20 [[ódnir]] um árið, og [[Jarðskjálvti|jarðskjálvtar]] eru rættiliga ofta.
 
== Fólkið ==
 
Har búgva yvir 90. 000. 000 fólk, og almenna málið har er enskttagalog, men tey flestu fólkini tosaduga filipinsktenskt. Høvðusstaðurin eitur Manila og har búgva yvir 1. 600. 000 fólk. Flestu filipinar eru av [[Maleisia|maleiskari]] ætt, men har eru eisini [[Kina|kinverskir]] tilflytarar og [[mestitsar]], fólk av blandaðum blóði. Í summum fjarskotnum og avbyrgdum oyggjum í Filipsoyggjum búgva fólk, ið liva sum veiðifólk og savnarar og lívbjarga sær við at fiska, veiða [[dýr]], henta ber, savna frukt og grønmeti. Hesi upprunafólk eru ímillum tey seinastu í heiminum, sum liva soleiðis, men tilvera teirra er hótt, tí at skógirnir, har tey halda til, verða høgdir niður.
 
=== Átrúnaður ===
 
Viðgitni rannsóknarfarin [[Ferdinand Magellan|Magellan]] var fyrsi maður, ið boðaði filipinum [[Rómversk-katólska kirkjan|katólska]] trúgv, tá ið hann á ferð síni kring [[jørðin]]a fór í land í oynni [[Cebu]] í 1521. Meðan [[spania]]menn ráddu, tóku mangir filipinar við katólskari trúgv, og hon gjørdist [[átrúnaður]] um alt landið uttan í syðstu oynni [[Mindanao]], har fólkiðstórur partur av fólkinum er [[Islam|muslimskt]]. Ymiskir trúarbólkar eru í Filippinunum, og nógv tann størsti er katolikkar umleið 83 %, síðan [[Protestantisma|protestantar]] 8 %, [[muslimar]] 5 %, óheft filippinsk kirkja 3 % og animistar 3 % og [[Buddisma|buddistar]] 3 %.
 
== Búskapur ==
Linja 49:
== Landafrøði ==
 
Filippinirnar eru umleið 300.&#8239;000 km<sup>2</sup>> til støddar. Filippinirnar eru sum Føroyar eitt oyggjaland. Tó eru nakað fleiri oyggjar har. Har eru 7107 oyggjar, men bert 2773 av teimum hava navn. Har eru 37 gosfjøll, og av teimum eru tað 18, ið enn eru virkin. Landslagið er sera vakurt við grønum ongum prýddar við fossum og tropiskum blómum. Oyggjarnar eru høgar og eldbrunnar sum [[Indonesia]] og [[Japan]]; har er tíðum [[jarðskjálvti]], sum stundum ger stóran skaða. Filipsoyggjar hava tropiskt veðurlag, og helmingurin av oyggjunum er skógvaksin. Tann parturin av oyggjunum, har turrtíðin er í longra lagi, er savannuvaksin. Slættlendini og niðari parturin av brekkunum eru velt til rís, mais og sukurrør. Oyggjarnar eru tær flestu avvaksnar við kokuspálmum fram við øllum bakkanum, tí kokuspálmanum dámar væl tann nógva sjóráman.
 
Filipsoyggjar eru mitt í eldkringi, sum hinar oyggjarnar í [[Landsynningsásia]] eru uppií. Tær eru eisini beint á leiðini, har hørðu tropisku ódnirnar ganga. Tí hevur filipinska fólkið verið hart roynt av [[Náttúruvanlukka|náttúruvanlukkum]]. 7107 oyggjar eru í landinum, av teimum eru um 1000 bygdar. Mesta fólkið býr í oynni [[Luzon]] fyri norðan, og har er [[høvuðsstaður]]in [[Manila]]. Á hvørjum ári eru einar 20 tropiskar melduródnir, nevndar týfonir, í Filipsoyggjum. [[Ódnir]]nar eru harðar, og vindferðin kemur upp í einar 100 km/t; og øgiligur uppgangur. Mong fólk umkomast, og túsundtals hús verða tikin av grundum. Ringast statt er altíð á láglendinum, men fólk mega vera har, tí at lítið er av dyrkilendi aðrastaðni. Jørðin í láglendinum er eisini bílig at keypa.
Linja 68:
|-
| 1.
| {{flagicon|USA}} [[USA]] 18.,3 %
| {{flagicon|USA}} [[USA]] 16.,3 %
|-
| 2.
| {{flagicon|Japan}} [[Japan]] 16.,5 %
| {{flagicon|Japan}} [[Japan]] 13.,6 %
|-
| 3.
| {{flagicon|Niðurlond}} [[Niðurlond]] 10.,1 %
| {{flagicon|Singapor}} [[Singapor]] 8.,5 %
|-
| 4.
| {{flagicon|Kina}} [[Kina]] 9.,8 %
| {{flagicon|Teivan}} [[Teivan]] 8.,0 %
|-
| 5.
| {{flagicon|Hong Kong}} [[Hongkong]] 7.,8 %
| {{flagicon|Kina}} [[Kina]] 7.,1 %
|-
| 6.
| {{flagicon|Singapor}} [[Singapor]] 7.,3 %
| {{flagicon|Suðurkorea}} [[Suðurkorea]] 6.,1 %
|-
| 7.
| {{flagicon|Maleisia}} [[Maleisia]] 5.,6 %
| {{flagicon|Saudiarabia}} [[Saudiarabia]] 5.,8 %
|-
| 8.
| {{flagicon|Teivan}} [[Teivan]] 4.,3 %
| {{flagicon|Maleisia}} [[Maleisia]] 4.,1 %
|-
|}