Munurin millum rættingarnar hjá "Ravmagn"

Content deleted Content added
Benadikt (kjak | íkøst)
No edit summary
Benadikt (kjak | íkøst)
No edit summary
Linja 8:
Gomlu grikkarnir sóu longu fyri 2500 árum síðan, at eitt silkiklæði, sum varð gníggjað við einum ravpetti, skjótt varð fult av støðuravmagni. Amerikamaðurin [[Benjamin Fraklin]] (1706-1790) sá sum tann fyrsti umleið 1750, at snarljós eisini er ravmagn og greiddi frá, hvat ið ein ravløðing er. Franklin setti drekar, meðan toran gekk (nú er tað strangliga bannað). Italiamenninir [[Luigi Aloisio Galvani]] og [[Alessandro Volta]] gjørdu fyrstu ravløðini.
 
== StreymnýtslaOrkunýtsla ==
StreymnýtslunaOrkunýtsluna mála vit í kilowatt-tímumkilowatttímum (kWh). Dátur frá World Bank frá 2011 vísa, at m.a. norðmenn eru millum tey, sum brúka mest orku fyri hvønn íbúgva, 23, 174 kilowatt-tímarkilowatttímar á hvørjum ári, meðan finnlendingar og sviar brúka ávikavist 15 738 og 14 030 kilowatttímar. Til samanberingar brúkar ein dani bara 6 122 kilowatttímar. Men her skal leggjast aftrat, at stórur partur av orkuni á [[Skandinavia|Skandinavisku hálvoynni]] stavar frá varandi orku, so sum vatnorku, og tí geva tølini ikki rættvísa mynd av CO<sub>2</sub>-útlátinum. Landið, sum uttan samanbering brúkar mest streym fyri hvønn íbúgva er, er Íslandi. Ikki minni enn 52 374 kilowatttímar fyri hvønn íbúgva, og einki annað land kemur nær námid. Aluminiumsframleiðslan í Íslandi brúkar sera nógva orku, og tey trý reinsingarstøðini brúka meira enn fimm ferðir so nógva orku til framleiðsluna, sum allir íslendingar til samans. Amerikanarar brúka góðar 13 246 kilowatttímar um árið. [[Haiti]] er landið, sum brúkar minst, 32 kilowatttímar fyri hvønn íbúgva um árið.

 
Streymnýtsluna mála vit í kilowatt-tímum (kWh). Dátur frá World Bank frá 2011 vísa, at m.a. norðmenn eru millum tey, sum brúka mest orku fyri hvønn íbúgva, 23,174 kilowatt-tímar á hvørjum ári, meðan finnlendingar og sviar brúka ávikavist 15 738 og 14 030 kilowatttímar. Til samanberingar brúkar ein dani bara 6 122 kilowatttímar. Men her skal leggjast aftrat, at stórur partur av orkuni á [[Skandinavia|Skandinavisku hálvoynni]] stavar frá varandi orku, so sum vatnorku, og tí geva tølini ikki rættvísa mynd av CO<sub>2</sub>-útlátinum. Landið, sum uttan samanbering brúkar mest streym fyri hvønn íbúgva er, er Íslandi. Ikki minni enn 52 374 kilowatttímar fyri hvønn íbúgva, og einki annað land kemur nær námid. Aluminiumsframleiðslan í Íslandi brúkar sera nógva orku, og tey trý reinsingarstøðini brúka meira enn fimm ferðir so nógva orku til framleiðsluna, sum allir íslendingar til samans. Amerikanarar brúka góðar 13 246 kilowatttímar um árið. [[Haiti]] er landið, sum brúkar minst, 32 kilowatttímar fyri hvønn íbúgva um árið.

[[Mynd:Earthlights_dmsp.jpg|thumb|right|500px| Myndir frá [[Fylgisveinur|fylgisveinum]] hjá [[NASA]] vísa, hvørji lond brúka mest streym. Stórbýir sum [[New York City|New York]], [[London]] og [[Tokyo]] síggjast lættliga, og eisini t.d. fólkaríku økini kring [[Nilá]]nna í [[Egyptaland]]i og [[Mississippiá]]nna í [[USA]]. Aluminiumsframleiðslan í Íslandi brúkar sera nógva orku (í mun til fólkatalið), hóast Ísland ikki lýsir so væl á myndini.]]
{| class="wikitable" table style="border:1px #000000;" cellspacing="0" align="center" style="margin-left: 1em"