Munurin millum rættingarnar hjá "Ortodoksa kirkjan"

Content deleted Content added
Tofts (kjak | íkøst)
No edit summary
Benadikt (kjak | íkøst)
No edit summary
Linja 15:
'''Ortodoksa kirkjan''' er næststørsta [[Kristindómur|kristna]] [[kirkja]]n. Gudstænasturnar hjá teimum eru ikki eins, men hóast tær eru ymiskar, trúgva allar tí, sum [[Jesus]] lærdi. Nógv [[kristin]] í [[Evropa|Eysturevropa]], [[Afrika|Eysturafrika]] og [[Ásia]] eru ortodoks. Í ortudoksu kirkjunum eru nógvar halgimyndir, sum nevndar verða íkonar.
 
Í fyrstuni var [[kristindómur]]in [[rómversk-katólska kirkjan|katólskur]], t.e. hann var um allan heim, men í [[1054]] klovnaði kirkjan. Pávin í [[Róm]] og erkibispurin (patriarkurin) í [[Konstantinopel]] gjørdust ósamdir um leiðsluna. Úrslitið varð, at kirkjan í [[Róm]] og kirkjan eystanfyri tókufóru sundur. [[Rómversk-katólska kirkjan|Rómversku katolikkarnir]] og ortodoksa kirkjan í bæði [[Grikkaland]]i og [[Russland]]i hava tó nógv [[Átrúnaður|átrúnaðarligt]] í felag. Tey ortodoksu góðtaka ikki pávans myndugleika pávans.
 
[[Orientalska ortodoksa kirkjan]] er ein grein, ið loysti frá høvuðskirkjuni vegna ósemju á [[Kirkjufundurin í Khalkedonum|kirkjufundinum í Khalkedonum]] í árinum [[451]], hon gjørdist høvuðskirkjan í [[Egyptaland]]i, [[Sýria]], [[Armenia]], [[Eritrea]] og [[Etiopia]].
 
 
== Søga ==
 
Eftir [[Jesus|Kristi]] deyða og uppreisn ferðaðust apostlarnir víða og boðaðu kristnu læruna og grundløgdu kirkjur í mongum londum. Tey fyrstu fimm [[patriarkat]]ini vórðu stovnaðistovnað í [[Alexandria]], [[Antiokia]], [[Jerusalem]], [[Rom]] og [[Konstantinopel]]. Seinni blivu kirkjurnar í [[Sinai]], [[Russland]]i, [[Grikkaland]]i, [[Serbia]], [[Bulgaria]], [[Rumenia]] og nógva aðrastaðni grundlagdar.
 
Í ár [[320]] flutti keisarin [[Konstantin hinum Stóra|Konstantin I ]] [[Rómverjaríkið|rómverska]] høvuðstaðin frá Rom til Konstantinopelar. Sum fylgja av hesum, komu týdningarmestu hendingarnar í kirkjuni at ganga fyri seg í hesum øki. Allir kirkjufundir vórðu hildnir í ella nærhendis av hesum býi. Trúboðarar frá Konstantinopel umvendu [[slavisku fólkasløgini]] og onnur í [[Europa|Eystureuropa]] og umsettu [[Bíblian|bíbliuna]] og liturgisku tekstirnar til lokalu tungumálini.
 
[[Orientalska ortodoksa kirkjan]] kvetti sambandið við høvuðskirkjuna á [[Kirkjufundurin í Kalkedonum|kirkjufundinum í Khalkedonum]] í árinum [[451]], vegna ósemju um Kristi náttúru. [[Rómversk-katólska kirkjan]] í RomRóm kvetti við hini patriarkatini eftir [[Stóri klovningurin í 1054|stóra klovningin í 1054]].
 
Í rómverska patriarkatinum varð biskuppurinbiskupurin av Rom [[pávin]], sum eftirfylgjari [[Pætur apostul]]s, uppfataður sum høvur alheimskirkjunnar við guddómligum vilja, men eystanfyri sá man einans pávan sum fyrsta millum javnlíkar (patriarkarnar). Hesin munur vaks seg til avgerandi ósemju, sum fyrst og fremst kom til sjóndar í trúarjáttanini. Vestanfyri bleiv tað vanligt at leggja eitt element (kallað [[Filioque]]) aftrat, nakað sum bleiv avvíst eystanfyri. Hetta endaði við, at báðir partar fordømdu hvønannan í [[1054]]. Oyðileggingin av Konstantinopel vegna [[4 krossferðin]]a í [[1204]] økti um fíggindakensluna, og royndir um semju í fylgjandi øldunum miseydnaðust. Ikki fyrr enn aftaná [[Annar Vatkanfundurin|annan vatikanfundin]] í 1962-65 er orðaskiftið tikið uppaftur.
 
== Trúarlæra og venja ==