Munurin millum rættingarnar hjá "Noreg"

Content deleted Content added
→‎Søga: tók burtur ov nógv ur, ur, ur, ur, ur.... onkur man hava gjørt fortreð her uttan at nakar hevur lagt tað til merkis.
Linja 39:
Fyrsta, vit hoyra um Noreg í søguni, er, at landið var býtt í høvdingadømi, og hvør høvdingur ella kongur hevði rætt til at taka skatt av tí landsparti, hann sat á <ref>http://snl.no/Norge/historie_%E2%80%93_3</ref>. Sambært [[kongssøgum]] savnaði [[Haraldur Hárfagri]] alt Noreg undir ræði sítt. Í [[872]] hevði hann skipað lensmansríki í Noregi. Av harðræði hansara var stór útflyting vestur í hav til [[Føroyar|Føroya]], [[Hetland]]s, [[Orknoyar|Orknoya]], [[Ísland]]s, [[Grønland]]s og aðrar staðir. Tó at hesi londini tá vóru uttanfyri Noregs ríki, vórðu tey øll løgd undir norskt kongsvald seinni.
 
UppurUpp gjøgnumurgjøgnum tíðirnarurtíðirnar varurvar NoregurNoreg viðurviðhvørt hvørtur sjálvstøðugtursjálvstøðugt, viðurviðhvørt hvørtur undirurundir [[Danmark|donskum]] yvirvaldiur oguryvirvaldi viðurog hvørturviðhvørt undirurundir [[Svøríki|svenskum]]. MenurMen mesturmest avurav tíðinurtíðini vaurva taðurtað sjálvstøðugtursjálvstøðugt kongsríkurkongsríki, hóast tað var undir útlendskum yvirvaldi. Tað var hetta, ið gjørdi tað gjørligt hjá noregsmonnum at loysa frá [[Svøríki]] í [[1905]]. Eitt nýtt fullveldisríki varð ikki stovnað við hesum. Tað einasta sum hendi, var at [[Svøríki|svenski]] kongurin varð settur frá í Noregi, og politiska samstarvið millum Noregs og [[Svøríki]]s uppsagt.
 
Í krígsárunum [[1940]]-[[1945|45]] var Noreg hersett av týskarunum, og vóru hetta hørð ár hjá norðmonnum. Nógv fólk varð sent av landinum og sett í fangatippir í [[Týskland]]i. Í [[1939]] komu loynilig boð um, at sinnissjúk, kryplar, evnaveik og tey, sum høvdu øgrøðandi sjúku, skuldu verða dripin <ref>http://www.folkemord.no/Norge/8904/8526</ref>. Søkt var eisini at samkyndum, og [[Løgregla|løgreglustøðirnar]] fingu boð um at geva loyniløgregluni lista við samkyndum fólki. Nazistarnir nevndu hetta miskunnardráp. Summir býirnar vóru ógvuliga illa viðfarnir. Ringast var í Norðurnoregi, har settu [[Týskland|týskutýskar]] herarnirherdeildir eld á nógvar bygdir og noyddu fólkið at flyta suður í landið, og vegir og brúgvar sprongdu teir. Afturat hesum kom, at nógv av farmaskipunum, sum sigldu við førningi fyri tey sameindu londini, vóru søkt, so handilsskipaflotin minkaði ógvuliga nógv. Tað var tí eitt tungt tak at fáa alt aftur í rættlag, tá ið kríggið var uppathildið. Men norðmenn stóðu saman og væl gekst. Nú standa nosslig hús aftur á toftunum, og farmaskipaflotin er størri enn nakrantíð.
 
Í [[februar]] [[1994]] vóru [[Olympiskir leikir|Olympisku vetrarleikirnir]] í Noregi. Flestu kappingarnar vóru í lítla býnum [[Lillehammer]] við [[Mjøsa]].