Munurin millum rættingarnar hjá "Metal"

Content deleted Content added
MerlIwBot (kjak | íkøst)
s bottur leggur aftrat: yo:Mẹ́tàlì
Benadikt (kjak | íkøst)
No edit summary
Linja 8:
== Eginleikar ==
 
MetallirMetal hava tríggjar felags eginleikar. Tey leiða streym, eru góðir hitaleiðari og hava metalglans. Hesir eginleikar hava metallini grundagrundað á, hvussu atomini í metallunum eru bundin saman. Hendan samanbinding verður kallað metalbinding.
 
MetallirMetal hava lyndi til at avgeva [[elektron]]ir, sum ger at metallið verður til eina positiva [[ion|jon]]. Fríu elektronirnar, sum eru avgivnar, skapa eitt rundanumliggjandi elektronskýggj. Hetta skýggið heldur metaljonirnar saman i einari metalgrind. Grindin ger, at metallið glansar, meðan tær fríu elektronirnar gera streym- og hitaleiðingina gjørliga.
 
== Søga ==
 
Fyrsta metal, framleitt úr evnafrøðiligum sambræðingum, var helst [[kopar]]. [[Grikkar]]nir framleiddu kopar á tann hátt, at teir skerdiskerdu kopar(II)jonir við trækoltrækoli. Hesin teknikkur hevur eisini verið brúktur til at framleiða aðraronnur málmarmetal. Umleið ár 2000 f.Kr. var møguligt at framleiða [[kopar]] (Cu), [[antimon]] (Sb), [[tin]] (Sn) og [[blýggj]] (Pb).
 
Tá tað var uppdagað, at [[kopar]] og [[tin]] saman skapa eina harða málmblandingmetalblanding, nevniliga [[bronsa|bronsu]], fekk [[bronsa]]n ein sera týdningarmiklan leiklut. Herðan í [[bronsa|bronsuni]] gjørdi hana væl egnaða til amboð og vápn í tíðini, sum vit í dag kalla [[bronsuøldin]].
 
Fyri at kunna framleiða [[jarn]], skal hitin vera nógv hægri, enn tá framleitt verður [[kopar]]. Funnir lutir benda á, at fólk í Miðjarahavslondunum, umleið 1500 f.Kr., hava framleitt [[jarn]]. Teknikkurin hevur síðani spreitt seg spakuliga upp ígjøgnum [[Europa]]. Elstu størri ovnar til jarnframleiðslu eru funnir umleið 1200 f.Kr. í Týsklandi.
 
[[Bólkur:Frumevni]]