Munurin millum rættingarnar hjá "Tjóðsangur"

Content deleted Content added
No edit summary
Havi umsett/umskriva tekstin til føroysk + slóðir + bólkar + tók burtur boðini um striking
Linja 1:
[[Mynd:Faroe Islands vs Italy UEFA EURO 2012 on Torsvollur.JPG|250px|thumb|Føroyar og Italia spældu landsdyst 2. september 2011 á Tórsvølli. Hetta er beint áðrenn dystir, her syngja italiumenn teirra tjóðsang.]]
{{Strika}}
[[Mynd:Mítt alfagra land.jpg|250px|thumb|"Mítt alfagra land" ella "Tú alfagra land mítt" er tjóðsangurin hjá Føroyum.]]
{{Ótýtt}}
Ein '''tjóðsangur''' er ein sum oftast ein tjóðskaparsinnaður sangur ella tónleikur, sum skal vera eitt symbol fyri eitt ávíst land til almennar hendingar ella stevnur av ymiskum slag, t.d. verða tjóðsangirnir altíð spældur beint áðrenn ein almennur fótbóltslandsdystur byrjar, og tá heiðursmerkjahandan er á t.d. OL, so hoyrist eitt brot av tónleikinum til tjóðsangin hjá tí landi sum vann gullið. Ein tjóðsangur kann vera formliga viðurkendur sum tjóðsangur av myndugleikunum í einum landi, men hann kann eisini vera uttan formliga viðurkenning, men bert verða brúktur sum tjóðsangur.
En '''nationalsang''' eller '''nationalmelodi''' er en oftest patriotisk sang eller et musikstykke, som skal symbolisere landet ved officielle eller folkelige begivenheder. En nationalsang kan være formelt anerkendt af myndighederne i et land eller uden formel anerkendelse være i anvendelse som nationalsang.
 
Við menningini av tjóðum í 19. øld og 20. øld havt mest sum øll lond valt ein tjóðsang. Í summum londum eru eisini regiónalir tjóðsangir, har lutastatir ella aðrar subtjóðar eindir hava teirra egna almenna ella óalmenna tjóðsang. Summar altjóða sambond, hava eisini teirra egna tjóðsang.
Med udviklingen af [[nationalstat]]er op igennem det [[19. århundrede|19.]] og [[20. århundrede]] har de fleste lande valgt en nationalsang, som gerne synges sammen med andre sange i den nationale sangskat.
 
Tjóðsangir eru ofta skrivaðir sum ein hymna ella marsjur. Í [[Miðamerika]] brúka tey vanliga meira operalíknandi tónleikaverk. Summi lond brúka eina fanfaru.
Nationalsange anvendes blandt andet ved officielle lejligheder som [[statsoverhoved]]ers besøg i andre lande og i forbindelse med [[sportsarrangement]]er, hvor deltagernes landes nationalsange enten spilles eller synges, før den sportslige del af arrangementet begynder, eller hvor den vindende deltagers nationalsang spilles i forbindelse med præmieoverrækkelsen. I nogle lande synges nationalsangen i [[skole]]r, før undervisningen begynder.
 
Um tjóðsangurin hevur meira enn eitt vers, so er tað vanligt bert at syngja fyrsta versið (í [[Týskland]]i er tað tó triðja versið). Ein tjóðsangur varir í meðal eitt minutt. Í londum, har tað er meira enn eitt alment mál, er tað sum oftast ein versjón á hvørjum av teimum almennu málunum, eitt nú í [[Belgia]], [[Finland]]i, [[Sveis]] og [[Suðurafrika]]. Tað eru fleiri dømi um lond sum hava felags tjóðarlag. Nevnast kann t.d., at [[Finland]] og [[Estland]] hava sama tjóðlag, men tjóðarsangirnir hava hvør sín tekst. Tað eru eisini fleiri lond, sum brúka sama tjóðlag, sum [[Stórabretland]], men við øðrum teksti.
I en del lande findes også regionale nationalsange, hvor [[delstat]]er eller andre subnationale enheder har deres egne officielle eller uofficielle nationalsange. Tilsvarende findes der også internationale organisationer, fx [[EU]], der har en nationalsang.
 
Í Føroyum hava vit tjóðsangin ''[[Tú alfagra land mítt]]'', sum [[Símun av Skarði]] hevur yrkt og sum [[Peter Alberg]] gjørdi lagið til. Danmark hevur ein tjóðsang: ''[[Der er et yndigt land]]'' sum [[Adam Gottlob Oehlenschläger]] yrkti í [[1823]] og ein kongaligan tjóðsang ''[[Kong Christian stod ved højen mast]]'', sum [[Johannes Ewald]] yrkti í [[1779]]. Í [[Grønland]]i brúka tey tjóðsangin ''[[Nunarput utoqqarsuanngoravit]]'' sum [[Henrik Lund]] hevur yrkt og [[Jonathan Petersen]] gjørdi lag til.
Nationalsange har ofte form af [[hymne]]r eller [[march (musik)|marcher]]. I [[Latinamerika]] bruges normalt mere [[opera]]agtige stykker. Enkelte lande bruger en [[fanfare]].
 
== Keldur ==
Hvis nationalsangen har mere end ét vers, er det almindeligt, at man kun synger det første (i [[Tyskland]] dog det tredje). Den gennemsnitlige varighed af en nationalsang er ca. ét minut. I lande, hvor der er mere end ét officielt sprog, findes der normalt en version på hvert af de officielle sprog, blandt andre [[Belgien]], [[Finland]], [[Schweiz]] og [[Sydafrika]]. Der findes flere eksempler på lande med fælles nationalmelodi. Eksempelvis har Finland og [[Estland]] nationalmelodien til fælles, mens nationalsangene har hver sin tekst. Der er ligeledes flere lande, som anvender den samme melodi som [[Storbritannien]], men med forskellig tekst.
<references/>
 
== Slóðir úteftir ==
Danmark har én nationalsang: ''[[Der er et yndigt land]]'' skrevet i [[1823]] af [[Adam Gottlob Oehlenschläger]] og en kongelig national sang ''[[Kong Christian stod ved højen mast]]'' skrevet i [[1779]] af [[Johannes. På Færøerne anvendes ''[[Tú alfagra land mítt]]'' med tekst af [[Símun av Skarði]] og musik af [[Peter Alberg]]. I Grønland bruges ''[[Nunarput utoqqarsuanngoravit]]'' med tekst af [[Henrik Lund]] og musik af [[Jonathan Petersen]].
{{Commons|National anthem}}
* [http://szbszig.atw.hu/ szbszig.atw.hu] tekstur og sangur av tjóðsangum frá øllum londum
* [http://www.nationalanthems.me NationalAnthems.me] Tjóðsangir frá øllum londum í heiminum (og søguligar tjóðsangir) við ljóð-streaming, teksti, kunning og slóðum.
* [http://www.nationalanthemsong.com/ NationalAnthemsong.com] Tjóðsangir við video, yrkingum og instrumental tónleiki hjá fleiri tjóðum kring heimin.
* [http://www.national-anthems.net/ national-anthems.net] tekstur og instrumental innspælingar av tjóðsangum frá øllum londum í heiminum.
* [http://www.nationalanthems.info Nationalanthems.info], yrkingar og søgan hjá tjóðsangum kring allan heimin.
* [http://www.nationalanthems.us/forum/YaBB.pl Nationalanthems.us], online forum on lyrics, sheet music and links of national anthems
* [http://www.navyband.navy.mil/anthems/national_anthems.htm Upptøkur av tjóðsangum frá londum kring heimin] tað er US Navy band, sum spælir løgini.
 
[[Bólkur:Tjóðarsangur]]
[[Bólkur:Sangur]]
[[Bólkur:Samfelag]]
 
[[af:Volkslied]]
[[als:Nationalhymne]]
[[ar:نشيد وطني]]
[[ast:Himnu nacional]]
[[az:Dövlət himni]]
[[bn:জাতীয় সঙ্গীত]]
[[map-bms:Lagu kebangsaan]]
[[be-x-old:Дзяржаўны гімн]]
[[bg:Национален химн]]
[[bar:Nationalhymne]]
[[bs:Državna himna]]
[[br:Kan broadel]]
[[ca:Himne nacional]]
[[cs:Hymna]]
[[cy:Anthem genedlaethol]]
[[da:Nationalsang]]
[[de:Nationalhymne]]
[[et:Riigihümn]]
[[el:Εθνικός ύμνος]]
[[en:National anthem]]
[[es:Himno nacional]]
[[eo:Nacia himno]]
[[eu:Ereserki]]
[[fa:سرود ملی]]
[[fr:Hymne national]]
[[fy:Folksliet]]
[[ga:Amhrán náisiúnta]]
[[gv:Arrane ashoonagh]]
[[gd:Laoidh Nàiseanta]]
[[gl:Himno Nacional]]
[[ko:국가 (노래)]]
[[hy:Պետական օրհներգ]]
[[hi:राष्ट्रगीत]]
[[hr:Državna himna]]
[[ilo:Nailian a kanta]]
[[id:Lagu kebangsaan]]
[[zu:Inkondlo yesizwe]]
[[is:Þjóðsöngur]]
[[it:Inno nazionale]]
[[he:המנון לאומי]]
[[jv:Lagu kabangsan]]
[[kl:Inuiaqatigiinni erinaq]]
[[kn:ರಾಷ್ಟ್ರಗೀತೆ]]
[[krc:Кърал гимн]]
[[ka:სახელმწიფო ჰიმნი]]
[[kk:Ұлттық әнұран]]
[[rw:Indirimbo y’igihugu]]
[[sw:Wimbo wa Taifa]]
[[kg:Muyimbu ya nsi]]
[[ku:Sirûda neteweyî]]
[[lo:ເພງຊາດ]]
[[la:Hymnus nationalis]]
[[lv:Valsts himna]]
[[lb:Nationalhymn]]
[[lt:Valstybinis himnas]]
[[li:Volksleed]]
[[ln:Loyémbo la lokúmu]]
[[hu:Nemzeti himnusz]]
[[mk:Национална химна]]
[[mg:Hiram-pirenena]]
[[ml:ദേശീയഗാനം]]
[[mr:राष्ट्रगीत]]
[[arz:نشيد وطنى]]
[[ms:Lagu kebangsaan]]
[[mn:Төрийн дуулал]]
[[nl:Volkslied (nationaal symbool)]]
[[nds-nl:Volkslaid]]
[[ne:राष्ट्रगान]]
[[ja:国歌]]
[[no:Nasjonalsang]]
[[nn:Nasjonalsong]]
[[nrm:Antienne]]
[[oc:Imne nacional]]
[[or:ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ]]
[[pap:Himno nacional di Aruba]]
[[ps:ولسي لاره]]
[[nds:Natschonalhymne]]
[[pl:Hymn państwowy]]
[[pt:Hino nacional]]
[[qu:Llaqta taki]]
[[ru:Государственный гимн]]
[[sco:Naitional anthem]]
[[stq:Nationoalhymne]]
[[sq:Himni kombëtar]]
[[scn:Innu nazziunali]]
[[simple:National anthem]]
[[sk:Štátna hymna]]
[[sl:Državna himna]]
[[cu:Дрьжавьно славопѣниѥ]]
[[so:Heesta qaranka]]
[[ckb:سروودی نیشتمانی]]
[[sr:Химна]]
[[sh:Državna himna]]
[[su:Lagu kabangsaan]]
[[fi:Kansallislaulu]]
[[sv:Nationalsång]]
[[tl:Tala ng mga pambansang awit]]
[[ta:நாட்டுப்பண்]]
[[tt:Дәүләт гимны]]
[[te:జాతీయ గీతం]]
[[th:เพลงชาติ]]
[[tr:Ulusal marş]]
[[uk:Державний гімн]]
[[ur:قومی ترانہ (اصطلاح)]]
[[vi:Quốc ca]]
[[fiu-vro:Riigihümn]]
[[wa:Ime nåcionå]]
[[yo:Orin-ìyìn orílẹ̀-èdè]]
[[zh-yue:國歌]]
[[bat-smg:Valstībėnis himnos]]
[[zh:国歌]]