Munurin millum rættingarnar hjá "Franska Kollveltingin"

Content deleted Content added
Heidi96 (kjak | íkøst)
Stovnaði síðu við " == Franska Kollvelltingin == Tann franska kollveltingin er ein stórhending í tí fronsku søguni. Kollveltingin var í tíðarskeiðnum 1789-1799. Tað byrjaði tann 1..."
 
Leinkjur til onnur mál + bólkar + smærri rættingar og wiki leinkjur
Linja 1:
'''Tann franska kollveltingin''' er ein stórhending í tí [[Frakland|fronsku]] søguni. Kollveltingin var í tíðarskeiðnum [[1789]]-[[1799]]. Tað byrjaði tann [[17. juni]], tá umboðini fyri borgararnar (triðja stættin), saman við aðalinum, gjørdu uppreistir. Tað var tá ið kongur ætlaði at leggja skatt, á allir tríggir stættirnar. Aðalin vildi minka um kongsins vald, og stevndi tí tjóðartinginum á fund. Sjáldan vóru allir tríggir stættirnir samlaðir á tingfundi, og triðji stættur var oftast í minna tali, men hesa ferð var øðrvísi. Oddamennirnir í triðja stætti slóu nevan í borðið. Tey høvdu borgarir í [[París]] við sær, og tann 14 juli byrjaði stormurin á, og hertøkan av Bastilluni. Og í 1793 valdaði ræðuligt óskil í Fraklandi. Kongadømi varð tikið av, og lýðveldi stovnað.
 
Samanborið við onnur [[kríggj]], vórðu ikki so nógv avrættað gjøgnum tað fronsku kollveltingina. Tað er trupult at siga akkurát hvussu nógv mistu lívið, men tey siga, at har vóru uml. 30-40.000 fólk sum doyðu, og 10.000 av teimum doyðu í fongslinum.
== Franska Kollvelltingin ==
 
Tann franska kollveltingin er ein stórhending í tí fronsku søguni. Kollveltingin var í tíðarskeiðnum 1789-1799. Tað byrjaði tann 17. juni, tá umboðini fyri borgararnar(triðja stættin), saman við aðalinum, gjørdu uppreistir. Tað var tá ið kongur ætlaði at leggja skatt, á allir tríggir stættirnar. Aðalin vildi minka um kongsins vald, og stevndi tí tjóðartinginum á fund. Sjáldan vóru allir tríggir stættirnir samlaðir á tingfundi, og triðji stættur var oftast í minna tali, men hesa ferð var øðrvísi. Oddamennirnir í triðja stætti slóu nevan í borðið. Tey høvdu borgarir í París við sær, og tann 14 juli byrjaði stormurin á, og hertøkan av Bastilluni. Og í 1793 valdaði ræðuligt óskil í Fraklandi. Kongadømi varð tikið av, og lýðveldi stovnað.
Samanborið við onnur kríggj, vórðu ikki so nógv avrættað gjøgnum tað fronsku kollveltingina. Tað er trupult at siga akkurát hvussu nógv mistu lívið, men tey siga, at har vóru uml. 30-40.000 fólk sum doyðu, og 10.000 av teimum doyðu í fongslinum.
 
 
== Ludvík 14. kongur ==
Franska samfelagið var býtt í tríggjar stættir. HesirHesar stættir høvdu áður verið savnaðirsavnaðar á einum stættartingi, men í 17. øld hevði kongur tikið ræðið. Skattur, lógir og alt um kríggj og friðarsamráðingar hevði hann um hendi.
Í 1660 ráddi [[Ludvík 14. kongur]] yvir 24 mió. Um hesa tíðina vóru bara 5. mió fólk í Bretlandi, og um 4000 fólk í Føroyum. Frakland var eitt sera fínt í búgvið land, við nógvum lærdum fólki. Einaveldið var sterkast, tá Ludvík 14. sat við ræðið. Hann helt fast, við at hann hevði fingið valdið beinleiðis frá Gudi. Ludvík 14. dámdi best at liva í marglæti og stuttleika. Hovfólkið hjá Ludvíki 14., kappaðist um at gera kongi best, so tey møguliga kundu fáa týdningarmikil størv. Hóast tað, til tíðir, var hart og ikki stuttligt, so gjørdi tey sítt besta, og kappaðust um at fáa loyvi at sita við borðið hjá kongi.
 
 
== Stættir ==
Í fraklandiFraklandi vóru borgarirnirborgararnir býttir í tíggjar stættir. HesirHesar stættirnirstættirnar vóru kallaðirkallaðar 1., 2. og 3. stættir. Í 1. stætti er kongurin, og í 2. stætti er aðalin og prestarnir. Í 3. stætti vóru handilsfólk, bóndar og ídnaðararbeiðsfólkini. Stættirnir verða lýstir í eini pyramidu, har kongur er ovastur, og síðani koma 2. og 3. stættur. Tað sum er hugskotið við tí, er at vísa tað, at tey sum eru uppi yvir tær í pyramiduni ráða yvir tær, og harafturímóti, tey sum eru undir tær, ræðir tú yvir. Stættamunur varð í nógvum londum, men áðrenn fronsku kollveltingina var [[Frakland]] tað besta dømi um stættarmun.
 
== Avrættingin ==
Avrættingin
 
Ein kaldan morgun í januar 1793, varð Ludvík 16. koyrdur á avrættingarpallin á Place de la Revolution (Place de la Concorde). Vápnaðir hermenn fylgdu vogninum, og á avrættingarpallinum stóðu fólk við trummum til reiðar at doyva rópini frá kongstrúgvum viðhaldsfólki. Handlarnir vóru latnir aftur, og á gøtunum stóðu fólk tigandi og hugdu at. Presturin sigur frá, at tá ið fylgið kom til avrættingarstaðið, steig Ludvík treystliga upp á pallin og segði: ,,Eg eri sakleysur, men eg fyrigevi teimum, sum hava dømt meg’’. Nú hoyrdist trummusláttur, og kongur varð drigin upp í giljotinuna, undir knívin, fólk vórðu hálshøgd við. Í einum høggi varð høvdið av, og har gjørdist deyðatøgn. Aftaná eina løtu rungaðust rópini, og tað ljóðaði: ''Leingi livi lýveldið''. Tey fóru nú at dansa um pallin, og øll sungu tjóðsangin.
 
== Keldur ==
<references/>
[[Heimssøga 1]]
*Heimssøga 1 (Bók)
''
 
== Slóðir úteftir ==
 
[[Bólkur:Frakland]]
[[Bólkur:Søga]]
 
 
[[af:Franse Rewolusie]]
[[als:Französische Revolution]]
[[ar:الثورة الفرنسية]]
[[an:Revolución francesa]]
[[ast:Revolución Francesa]]
[[gn:Revolusiõ Hyãsiapegua]]
[[az:Böyük Fransa inqilabı]]
[[bn:ফরাসি বিপ্লব]]
[[zh-min-nan:Hoat-kok Kek-bēng]]
[[be:Вялікая французская рэвалюцыя]]
[[be-x-old:Француская рэвалюцыя]]
[[bg:Френска революция]]
[[bar:Französische Revolution]]
[[bs:Francuska revolucija]]
[[br:Dispac'h Gall]]
[[ca:Revolució Francesa]]
[[ceb:Rebolusyong Pranses]]
[[cs:Velká francouzská revoluce]]
[[cy:Y Chwyldro Ffrengig]]
[[da:Den Franske Revolution]]
[[de:Französische Revolution]]
[[et:Suur Prantsuse revolutsioon]]
[[el:Γαλλική Επανάσταση]]
[[en:French Revolution]]
[[es:Revolución francesa]]
[[eo:Franca revolucio de 1789]]
[[eu:Frantziako Iraultza]]
[[fa:انقلاب فرانسه]]
[[hif:French Revolution]]
[[fr:Révolution française]]
[[fy:Frânske revolúsje]]
[[ga:Réabhlóid na Fraince]]
[[gv:Irree Magh ny Frank (1789)]]
[[gl:Revolución Francesa]]
[[ko:프랑스 혁명]]
[[hy:Ֆրանսիական հեղափոխություն]]
[[hi:फ़्रान्सीसी क्रान्ति]]
[[hr:Francuska revolucija]]
[[id:Revolusi Perancis]]
[[ia:Revolution francese]]
[[ie:Francés Revolution]]
[[is:Franska byltingin]]
[[it:Rivoluzione francese]]
[[he:המהפכה הצרפתית]]
[[jv:Revolusi Prancis]]
[[kn:ಫ್ರೆಂಚ್ ಕ್ರಾಂತಿ]]
[[krc:Уллу француз революция]]
[[ka:საფრანგეთის რევოლუცია]]
[[kk:Француз төңкерісі]]
[[kw:Domhwelans Frynkek]]
[[sw:Mapinduzi ya Ufaransa]]
[[ku:Şoreşa Fransayê]]
[[la:Res Novae Francicae]]
[[lv:Franču revolūcija]]
[[lb:Franséisch Revolutioun]]
[[lt:Didžioji Prancūzijos revoliucija]]
[[hu:Francia forradalom]]
[[mk:Француска револуција]]
[[ml:ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവം]]
[[mt:Rivoluzzjoni Franċiża]]
[[mr:फ्रेंच राज्यक्रांती]]
[[arz:الثوره الفرنسيه]]
[[ms:Revolusi Perancis]]
[[mwl:Reboluçon Francesa]]
[[mn:Францын хувьсгал]]
[[my:ပြင်သစ် တော်လှန်ရေး]]
[[nl:Franse Revolutie]]
[[ja:フランス革命]]
[[no:Den franske revolusjon]]
[[nn:Den franske revolusjonen]]
[[oc:Revolucion Francesa]]
[[pnb:انقلاب فرانس]]
[[pms:Rivolussion fransèisa]]
[[nds:Franzöösche Revolutschoon]]
[[pl:Rewolucja francuska]]
[[pt:Revolução Francesa]]
[[kaa:Fransuz ko'terilisi]]
[[ro:Revoluția franceză]]
[[rm:Revoluziun franzosa]]
[[rue:Велика французьска револуція]]
[[ru:Великая французская революция]]
[[sc:Revolutzione frantzesa]]
[[sq:Revolucioni Francez]]
[[scn:Rivuluzzioni francisa]]
[[si:ප්‍රංශ විප්ලවය]]
[[simple:French Revolution]]
[[sk:Francúzska revolúcia]]
[[sl:Francoska revolucija]]
[[szl:Francusko rewolucyja]]
[[sr:Француска револуција]]
[[sh:Francuska revolucija]]
[[fi:Ranskan suuri vallankumous]]
[[sv:Franska revolutionen]]
[[tl:Himagsikang Pranses]]
[[ta:பிரெஞ்சுப் புரட்சி]]
[[te:ఫ్రెంచ్ విప్లవం]]
[[th:การปฏิวัติฝรั่งเศส]]
[[tr:Fransız Devrimi]]
[[uk:Велика французька революція]]
[[ur:انقلاب فرانس]]
[[vi:Cách mạng Pháp]]
[[fiu-vro:Suur Prantsusõ riigipööreq]]
[[vls:Fransche Revoluusje]]
[[war:Rebolusyon Pranses]]
[[yi:פראנצויזישע רעוואלוציע]]
[[yo:Ìjídìde Fránsì]]
[[zh-yue:法國大革命]]
[[bat-smg:Dėdliuojė Prancūzu revuoliocėjė]]
[[zh:法国大革命]]