Munurin millum rættingarnar hjá "Pluto"

Content deleted Content added
Snadri (kjak | íkøst)
No edit summary
Snadri (kjak | íkøst)
No edit summary
Linja 1:
{{Planet_Infoboks/Pluto}}
Klótan '''Pluto''' er fjarurflokkað í bólkin [[gongustjørnudvørgur|gongustjørnudvørgar]], og melur klótan kring Sólina í eini ringrás uttanfyri henni hjá [[Gongustjørnur|gongustjørnuna|gongustjørnuni]] [[Neptun]]. Henda umflokkin av Pluto fór fram eftir [[24. august]] [[2006]], tá ið samdust 2500 vísindafólk, sum vóru komin saman á ráðstevmiu í [[Sveis]] samdust um at Pluto skuldi strikast sumá gongustjørnalistanum ogmillum gongustørnurnar í staðin verða dvørgagongustjørnasólskipanini.
 
=== Umflokkingin av Pluto ===
Pluto er minsta og uttasta gongustjørnan. Tvørmátið er bara fimtingur [[Jørðin|Jarðar]]. Hon er kaldasta gongustjørnan í sólkervinum. Pluto hevur einans mána, Karon, sum varð sæddur í [[1978]]. Kuldin er um -260 °C (-436 °F).
Tá ið Pluto varð flutt niður í flokking millum klóturnar í umfari um sólina, vóru ávís atlit tikin.
 
Fyrst og fremst var ætlað um støddina, tí klótan er rættiliga nógv minni enn hinar 8 gongustjørnurnar; haraftrat eru eisini aðrir gongustjørudvørgar funnir í sólskipanini, bæði áðrenn Pluto varð funnin í 1930 (t.d. Ceres), og ikki minst hesi seinastu árini, tá ið betraðu stjørnukikararnir hava latið okkum sæð smálutir, sum fyrr vóru fjaldir fyri eygum okkara (t.d. Sedna).
 
Vísindafólk høvdu valið: Skal Pluto, ið ikki er nevnivert størri enn hinir gongustjørnudvørgarnir, framvegis hava serstøðun sum verulig gongustjørna, bert tí klótan fekk hetta heitið afturi í 1930'unum? Ella skulu allir hinir gongustjørnudvørgarnir flytast upp mill gongustjørnurnar, so vit fáa eitt møgulig óendaligt tal av klótum av hesum slag? Men hinvegin, so var [[Merkur]] heldur ikki so øðiliga nógv størri enn Pluto ... og hvussu við mánunum [[Titan]] og [[Callisto]]? Skuldu teir nú eisini flokkast umaftur?
 
=== Skilmarkan av gongustjørnum ===
Tørvur var tí á eini avgjørdari skilmarkan, ið greitt útgreinaði, nær talan er um eina gongustjørnu, og nær talan er um ein gongustjørnudvørg.
Á ráðstevnuni í Sveis varð komið til hesa niðurstøðu í trimum punktum.
 
Skal klóta í [[ringrás]] um sólina kunna kallast ein gongustjørna krevst, at talan er um [[himmallikam]] í beinleiðis umfari um sólina (1), sum er nóg stórt, at [[atdráttarmegi]]n hevur gjørt tað runt(2), tó uttan at hava ruddað burt onnur likam í grannalagnum(3), og tá ið Pluto hoyrir til [[Kuiper-beltið]], sum verður hildið at hava líka nógvar klótur, klettar og ís sum Asteroidu-beltið, kann valla sigast, at gongustjørudvøgurin uppfyllir seinastu treytina.
 
[[Tvørmát]]ið á Pluto er bara fimtingur av tvørmáti [[Jørðin|Jarðar]]. Pluto er kaldasta klótan í sólarskipaini við einum miðalhita upp á -260 °C (-436 °F).
Pluto hevur ein mána, Karon, sum varð sæddur í [[1978]].
 
{{Sólskipanin}}