Munurin millum rættingarnar hjá "Illinois"

'''Illinois''' (alment [[Enskt mál|enskt]] heiti: ''State of Illinois'') er lutstatur í [[USA|Sambandsríki Amerika]] við umleið 12,8 mió. íbúgvaríbúgvum. Í norðri hevur hann mark við [[Wisconsin]], í suðrisuðuri við [[Kentucky]], í eystri við [[Indiana]], og í vestri við [[Iowa]] og [[Missouri]]. [[Springfield]] er [[høvuðsstaður]]in, og størsti býurin er [[Chicago]]. Í [[desember]] [[1818]] bleiv Illinois lutstatur í [[USA]].

Fjørutiundi forsetiforsetin, [[Ronald Reagan]] ([[1911]]-[[2004]]), [[Republikanski Flokkurin]], var føddur í Illinois.

Í Illinois vórðu í [[1200]]-[[1400]] bygdir stórir býir og andaligir miðdeplar fram við [[Mississippiá]]. Tann týdningarmesti varð bygdur í [[Cahokia]] í [[St. Clair County]]. Tað, sum eyðkendi búsetningarnar fram við [[Mississippiá]] í Suðurillinois, vóruvar allir ferhyrntu heyggjarnir, ið vóru flatir omaná og vórðu seinni brúktir sum grundir undir templum og húsum hjá tignarligum monnum. Heyggjarnir stóðu á víðum, innigirdum vøllum ella fram við breiðum vegum. Fjølbygdasta búsetingin var [[Cahokia]] í Suðurillinois, har fleiri enn 100 heyggjar vóru. Moldin til heyggjarnar varð borin í kurvum. Gággur og aðrar skeljar vórðu brotnar og eltar upp í leirin, so at hann skuldi veraverða sterkari.

Samfelagsskipanina í [[Cahokia]] vita vit einki um, men helst var tað høvdingadømi, og fólkið dýrkaði høvdingarnar sum gudar. Grivnar eru út nakrar prýðiligar høvdingagravir: ein høvdingur fekk 20.000 perlur við sær í grøvina, og líkini uttan um hann vísa, at alt húskihúskið og tænararnir vóruvórðu grivin við honum.

Við hvørt hús varvarð djúpt hol grivið í jørðina, har ið meginparturin av [[Matur|matinum]] varvarð goymdur. Grøðin, sum leyp, varð borin inn í býin og skift ímillum embætisfólk og handverkarar, ella hon varð latin fremmandum handilsmonnum í býti við mariuglas, kopar og skeljar. Hvørt húski gjørdi sær búnyttur og amboð til egna nýtslu og at selja.