Munurin millum rættingarnar hjá "Illinois"

Content deleted Content added
Mjbmrbot (kjak | íkøst)
s r2.7.1) (bottur broytur: ro:Illinois
No edit summary
Linja 8:
! colspan="2" align=center bgcolor="#ff9999" | [[Mynd:Map_of_USA_IL.svg]]
|-----
| Land: || [[Mynd:Flag_of_the_United_States.svg{{flagicon|30px]]USA}} [[USA]]
|-----
| Alment mál: || [[Enskt (mál)|Enskt]]
|-----
| Høvuðsstaður: || [[Springfield]]
Linja 26:
| fyri km²: || 86.27/km²
|-----
| Tíðarzona: || [[UTC]] -6/-5
|-----
| Heimasíða: || [http://www.illinois.gov/ www.illinois.gov]
|}
 
'''Illinois''' (alment [[Enskt mál|enskt]] heiti: ''State of Illinois'') er lutstatur í [[USA|Sambandsríki Amerika]] við umleið 12,8 mió. íbúgvar. Í norðri hevur hann mark við [[Wisconsin]], í suðri við [[Kentucky]], í eystri við [[Indiana]], og í vestri við [[Iowa]] og [[Missouri]]. [[Springfield]] er høvuðsstaðurin[[høvuðsstaður]]in, og størsti býurin er [[Chicago]]. Í [[desember]] [[1818]] bleiv Illinois lutstatur í [[USA]].
 
Fjørutiundi forseti [[Ronald Reagan]] ([[1911]]-[[2004]]), [[Republikanski Flokkurin]], var føddur í Illinois.
 
Eyknevni hansara er Graslendisstaturin ([[ensktEnskt (mál)|enskt]]: ''The Prairie State'').
 
== Søga ==
 
=== Indiánarnir ===
 
Í Illinois vórðu í [[1200]]-[[1400]] bygdir stórir býir og andaligir miðdeplar fram við [[Mississippiá]]. Tann týdningarmesti varð bygdur í [[Cahokia]] í [[St. Clair County]]. Tað, sum eyðkendi búsetningarnar fram við [[Mississippiá]] í Suðurillinois, vóru allir ferhyrntu heyggjarnir, ið vóru flatir omaná og vórðu sum grundir undir templum og húsum hjá tignarligum monnum. Heyggjarnir stóðu á víðum innigirdum vøllum ella fram við breiðum vegum. Fjølbygdasta búsetingin var [[Cahokia]] í Suðurillinois, har fleiri enn 100 heyggjar vóru. Moldin til heyggjarnar varð borin í kurvum. Gággur og aðrar skeljar vórðu brotnar og eltar upp í leirin, so at hann skuldi vera sterkari.
 
Samfelagsskipanina í [[Cahokia]] vita vit einki um, men helst var tað høvdingadømi, og fólkið dýrkaði høvdingarnar sum gudar. Grivnar eru út nakrar prýðiligar høvdingagravir: ein høvdingur fekk 20.000 perlur við sær í grøvina og líkini uttan um hann vísa, at alt húski og tænararnir vóru grivin við honum.
 
Flestu fólk í Suðurillinois vóru bøndur. Tey búðu í leirklíndum húsum av flættaðum greinum, sum stóðu uttan um heyggjarnar og í bygdum fram við ánni, har fruktabesta jørðin var. Bøndurnir dyrkaðu mais, bønir og grasker - moldin varð loyst við hakkara. Bøndur veiddu eisini hjørt við ørv og boga.
 
Við hvørt hús var djúpt hol grivið í jørðina, har ið meginparturin av [[Matur|matinum]] var goymdur. Grøðin, sum leyp, varð borin inn í býin og skift ímillum embætisfólk og handverkarar, ella hon varð latin fremmandum handilsmonnum í býti við mariuglas, kopar og skeljar. Hvørt húski gjørdi sær búnyttur og amboð til egna nýtslu og at selja.
 
<gallery>
Mynd:Spiro_Lucifer_Pipe_HRoe_2005.jpg|Henda pipan er úr [[Cahokia]], Illinois.
Mynd:Chromesun_kincaid_site_01.jpg|Trægirðing var uttan um torgið.
Mynd:Monks_Mound_in_July.JPG|Størsti heyggjurin var [[Monks Mound]] (omanfyri), stíviliga 30 m. høgur.
</gallery>
 
== Sí eisini ==
 
* [[USA|Sambandsríki Amerika]].
 
{{USA}}