Munurin millum rættingarnar hjá "Ritroynd"

'''Ritroynd''' ([[Franskt (mál)|fr.]] ''essai'', [[Enskt (mál)|en.]] ''essay''). Stutt, eyðlisin ritgerð ella grein við persónligum, ofta skemtiligum, dámi, sum viðger eitt evni ella setir fram eina próvførslu uttan at vilja vera fullfíggjað ella fara út í æsir. R. er ikki so hátíðarlig í formi sum tann vísindaliga ritgerðin. At kalla hetta tekstslagið r. stavar frá [[Frakland|franska]] høvundinum [[Montaigne]], sum gav út bók við heitinum ''[[Essais]]'', t.e. "royndir", í [[1580]], fyrsta dømið um hetta tekstslagið. Við heitinum gjørdi hann vart við, at hann ikki gjørdi krav um at hava loyst teir spurningar, sum hann viðgjørdi, ella at hava sett fram nakra lidna heimspekihugsan. Í [[Ongland]]i legði [[Francis Bacon]] við ''[[Essys]]'' ([[1597]]) støði undir eina ríka [[Stóra Bretland|enska]] ritroyndahevd við nøvnum sum [[Addison]], [[Steele]], og úr [[20. øld]] [[D. H. Lawrence]] og [[Virginiu Woolf]]. Í eldri tíð fevndi r., serliga á [[Ongland|enskum]], stundum um heimspekiligar yrkingar, t.d. [[A. Pope: Essay on Man]] [[1732]]-[[1734|34]]. R. er eitt fjølbroytt, opið tekstslag sum tekur skiftandi tíðarrák upp í seg. Í [[Norðurlond]]um setti [[Holberg]] hugsanir sínar um upplýsing og siðalag fram í r. Í [[19. øld]] vóru [[bókmentir]] og mentamál yvirhøvur evni, sum nógvir viðgitnir høvundar skrivaðu r. um, t.d. [[Sainte-Beuve]], [[Heine]], [[Nietzsche]], [[Brandes]]. Eisini í [[20. øld]] blómaði r. Eitt eyðkenni, sum fylgir r. yvirhøvur, er, at hon tekur støði í tí persónliga og leitar haðani út í almennari hugleiðingar og útsagnir; umframt tann persónliga dámin eyðkennist r. ofta av óhátíðarligum, skemtandi ella speiskum huglagi. [[Føroyar|Føroyskir]] høvundar at r. eru eitt nú [[Sverri Patursson]], [[Maria Mikkelsen]], [[Tróndur Olsen]], [[Sigurð Joensen]], [[Jens Pauli Heinesen]], [[Oddvør Johansen]], [[Gunnar Hoydal]] og [[Hanus Andreassen]].

 

[[ar:مقالة (أدب)]]

[[az:Esse]]

[[bn:প্রবন্ধ]]

[[bs:Esej]]

[[ca:Assaig]]

[[cs:Esej]]

[[da:Essay]]

[[de:Essay]]

[[el:Δοκίμιο]]

[[en:Essay]]

[[es:Ensayo]]

[[fr:Essai]]

[[gl:Ensaio (literatura)]]

[[hi:निबंध]]

[[hr:Esej]]

[[id:Esai]]

[[it:Saggio]]

[[ka:ესეი]]

[[la:Progymnasma]]

[[lv:Eseja]]

[[mk:Есеј]]

[[ml:ഉപന്യാസം]]

[[mr:निबंध]]

[[nl:Essay]]

[[no:Essay]]

[[pl:Esej]]

[[ro:Eseu]]

[[ru:Эссе]]

[[simple:Essay]]

[[sk:Esej]]

[[sl:Esej]]

[[sr:Есеј]]

[[sv:Essä]]

[[ta:கட்டுரை]]

[[te:వ్యాసాలు]]

[[th:เรียงความ]]

[[tr:Deneme (edebiyat)]]

[[uk:Есе]]