Munurin millum rættingarnar hjá "Merkið"

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Linja 1:
[[Mynd:Flag of the Faroe Islands.svg|right|200px|thumb|Merkið, Føroya flagg]]
'''Merkið''' er [[Føroyar|føroyska]] flaggið. Merkið, tann [[25. apríl]] [[1940]] varð viðurkent sum tjóðarmerki føroyinga av [[Stóra Bretland|bretska hersetingarvaldinum]].

== Søga ==
[[Mynd:Faroe stamp 195 trawler nyggjaberg.jpg|thumb|[[Trolar]]in [[Nýggjaberg]] úr [[Miðvágur|Miðvági]]. Hann hvarv í mars [[1942]] á veg undan [[Ísland]]i, og eingin av manningini, 21 mans, spurdist aftur. Líkt er til, at ein [[Týskland|týskur]] [[kavbátur]] hevur søkt hann við [[torpedo]].]]
Merkið varð á fyrsta sinni borið fram av [[Føroyar|føroysku]] studentunum [[Jens Olivur Lisberg]], [[Janus Øssurson|Janusi Øssurssyni]] og [[Pauli Dahl|Paula Dahl]] í [[Keypmannahavn]] longu í juni [[1919]], og longu tíðliga í [[1920-árini|1920árunum1920-árunum]] vóru fólk farin at flagga við tí. Hetta vant rættiliga upp á seg eftir [[1930]], men loyvt var tað ikki, og eitt [[flaggstríðið|flaggstríð]] tók seg upp í Løgtinginum og millum [[Føroyar|føroyingar]] og [[Danmark|donsku]] myndugleikarnar. Tað vóru serliga sjómenninir, ið førdu hetta stríð. Longu [[9. apríl]] [[1940]], sama dag sum [[Danmark]] varð hersett av [[Týskland|Týsklandi]] undir [[seinni heimsbardagi|seinna heimsbardaga]], byrjaði sluppin Eysturoyggin at flagga við Merkinum. Hetta tí at [[Danmark|danska]] flaggið ikki kundi brúkast, meðan [[Danmark]] var hersett av [[Týskland]]iTýsklandi. Boðini frá [[Stóra Bretland|bretska]] hersetingarvaldinum [[25. apríl]] [[1940]] vóru fyrsta almenna viðurkenningin av, at [[Føroyar|føroyingar]] høvdu sítt egna tjóðarmerki. Nú kundu [[Føroyar|føroyskir]] sjómenn sigla øll heimsins høv undir egnum tjóðareyðkenni.
 
[[Mynd:Fámjin.flag.jpg|thumb|left|Fyrsta Merkið í [[Fámjin]]s kirkju]]
Seinnapartin [[13. apríl]] [[1940]] komu tveir vápnaðir trolarar og krússarin ''Suffolk'' á [[Havnarvágur|Havnarvág]] og eitt herlið frá [[Royal Marines]] var sett á land. [[Bretska hersetingin í Føroyum|Bretska hersetanin av Føroyum]] var byrjað. [[Føroyar|Føroyingar]] tóku móti [[Stóra Bretland|bretsku]] herdeildunum sum vinir, og viðurskiftini við hersetingarvaldið vóru yvirhøvur góð tey 5 krígsárini. Løgtingið mótmælti tó [[Stóra Bretland|bretsku]] hersetingini av [[Føroyar|Føroyum]], men mótmælið var bara ímyndarligt.
 
Á [[Føroyar|føroyskum]] leiðum sigldu nógvir [[Týskland|týskir]] kavbátar og frá støðum í [[Noreg|Noregi]] sveimaðu nógv [[Týskland|týsk]] bumbuflogfør, ið gjørdu álop á skipafylgi hjá teimum sameindu vesturi í [[hav]]i. Hugsast kundi, at rættiligt [[kríggj]] kom at standa í [[Atlantshav|Norðuratlantshavi]]. Tí høvdu [[Føroyar]] stóran hermálsligan týdning. [[Stóra Bretland|Bretar]] bygdu [[flogvøll]] við hangari og flogstøð til vatnflogfør, settu loftverjukanónir og aðrar kanónir upp víða hvar og minuløgdu firðirnar.
[[Mynd:Faroe stamp 195 trawler nyggjaberg.jpg|thumb|[[Trolar]]in [[Nýggjaberg]] úr [[Miðvágur|Miðvági]]. Hann hvarv í mars [[1942]] á veg undan [[Ísland]]i, og eingin av manningini, 21 mans, spurdist aftur. Líkt er til, at ein [[Týskland|týskur]] [[kavbátur]] hevur søkt hann við [[torpedo]].]]
Á [[Føroyar|føroyskum]] leiðum sigldu nógvir [[Týskland|týskir]] kavbátar og frá støðum í [[Noreg|Noregi]] sveimaðu nógv [[Týskland|týsk]] bumbuflogfør, ið gjørdu álop á skipafylgi hjá teimum sameindu vesturi í [[hav]]i. Hugsast kundi, at rættiligt kríggj kom at standa í [[Atlantshav|Norðuratlantshavi]]. Tí høvdu [[Føroyar]] stóran hermálsligan týdning. [[Stóra Bretland|Bretar]] bygdu flogvøll við hangari og flogstøð til vatnflogfør, settu loftverjukanónir og aðrar kanónir upp víða hvar og minuløgdu firðirnar.
 
[[Mynd:Faroe stamp 196 schooner sanna.jpg|thumb|[[Skonnart]]in ''Sanna'' av [[Toftir|Toftum]]. Í juli 1942 varð hon søkt stutt norður úr Kallinum av týskum flogfari, ið kastaði bumbur og skeyt við maskinbyrsum og granatum. Manningin, 8 mans, slapp í bátin og bjargaðist.]]
[[Mynd:Logting olai 1930, faroe islands.jpg|thumb|Á [[Ólavsøka|Ólavsøku]] [[1930]]]]
[[Hav|Havið]] um [[Føroyar]] gjørdist sera vandamikið, men [[Føroyar|føroyingar]], ið eru bundnir at [[hav|havinum]], høvdu einki annað í at velja enn at halda fram við at sigla. Trot var á fiski í [[Bretland|Bretlandi]], og [[Føroyar|føroysk]] fiskiskip tóku upp eina lønandi sigling við ísfiski úr [[Ísland]]i á [[Stóra Bretland|bretska]] marknaðin. [[Stóra Bretland|Bretska]] hersetingarvaldið kravdi nú, at øll [[Føroyar|føroysk]] skip skuldu flagga við [[Føroyar|føroyskum]] flaggi og at føroyskt flagg og orðini ''Faroes'' og ''[[Føroyar]]'' skuldu verða málað á skipsíðurnar.
 
Kríggið var [[Føroyar|Føroyum]] dýrt. Skip, ið fiskaðu ella sigldu við fiski til [[Stóra Bretland|bretskar]] havnarbýir, vórðu minusprongd, torpederað ella søkt av kavbátum, onnur vórðu álopin av flogførum, ið kastaðu bumbur og skutu við maskinbyrsum. 1/3 av [[Føroyar|føroyska]] fiskiflotanum fór til havsins botn og 150 mans í bestu árum doyði. Hetta var meira enn ½ av fólkinum. Síðan [[1947]] hevur [[25. apríl]] verið hildin sum føroyskur [[Føroyar|føroyskurflaggdagur]] flaggdagur. Tá hava skúlabørnini frí og flaggdagshald er víða hvar um bygdir og býir. Sum vera man leita tankarnir tá til teirra, ið fullu í krígnum. Í sambandi við, at [[heimastýri]] varð sett á stovn í [[1948]], var Merkið endiliga viðurkent av donskum myndugleikum sum tjóðarflagg [[Føroyar|føroyinga]].
 
== Úr Løgtingslóg um flaggið ==
Line 48 ⟶ 51:
* [http://www.stamps.fo/default.asp?catalog%5Fname=Frim%E6rker&category%5Fname=Miniark&product%5Fid=194 Postverk Føroya]
* [http://www.logir.fo/foldb/llofo/1959/0000042.htm Logtingslóg nr. 42 frá 17.07.1959 um flaggið]
 
== Sí eisini ==
* [[Flaggdagar]]
* [[Flaggdagur]]
* [[Krossmerki]]
 
{{commons|Merkið}}
{{mánaðargrein}}
[[Bólkur:Fløgg]]
[[Bólkur:Føroyar]]
 
[[be-x-old:Сьцяг Фарэрскіх выспаў]]