Munurin millum rættingarnar hjá "Sosialisma"
Content deleted Content added
MelancholieBot (kjak | íkøst) s bottur leggur aftrat: jbo:cemtrusi'o |
s bottur broytur: zh-min-nan:Siā-hōe-chú-gī; kosmetiske ændringer |
||
Linja 1:
[[Mynd:Karl_Marx.jpg|thumb|right|200px|[[Karl Marx]]]]
'''Sosialisma''','' eisini nevndir '''javnaðarstevna''''', er ein [[politisk hugsjón]],sum kann sigast at hava [[søga|søguligar]] røtur langt aftur í tíðina. Men teir fyrstu sosialistnir í modernaðari tíð vóru [[Henri Saint Simon]] og [[Charles Fourier]] í [[Frakland]]i og [[Robert Owen]] í [[Ongland]]i. Seinni kom [[Karl Marx]] og [[Friedrich Engels]] á pallin. Teir grunnløgdu tað vísindaligu sosialismuna í mótsetning til sosialismuna hjá [[Saint Simon]] og [[Robert Owen|Owen]] sum teir kallaðu utopiska. [[Karl Marx|Marx]] finst at [[kapitalisma|kapitalistiska]] marknaðarbúskapinum og harvið privata ognarættinum til framleiðslutólini. Hansara atfinnagar eru grundaðar á kanningar av [[kapitalisma|kapitalistiska]] búskapinum. Í sínum høvuðsverki
Hansara alternativ til marknaðarbúskapin er ætlanarbúskapurin, har staturin eigur meginpartin av framleiðslutólinum. Staturin skal stýra marknaðarkreftinum. Á tann meinar [[Karl Marx|Marx]] at tað kann sleppast undan afturvendandi kreppinum.
Máli hjá sosialsmuni er at avskaffa fátækradømi, samfelagsstættirnar og statin. [[Karl Marx|Marx]] meinti at sosialisma bara kundi koma ígjøgnum við eini kollvelting. [[Karl Marx|Marx]] greiddi frá at sosialismu fyrsta stigi á leiðini til [[Kommunisma|kommunismu]]. Ein tílík kollvelting bleiv veruleiki í [[1917]] við [[Lenin]] á odda. Seinni er [[kommunisma]] ofta sett í samband við stýri í [[Sovjetsamveldið|Sovjet]].
Linja 85:
[[yi:סאציאליזם]]
[[zh:社会主义]]
[[zh-min-nan:Siā-
[[zh-yue:社會主義]]
|