Ðenis I av Portugal
Dinis frá Portugal, Dinis frá Portugal,Hann var elsti sonur D. Alfons III av Portugal og hansara annar kona D. Vitrin av Kastilla.
Hann var ein stórur list- og listfyriskipar. Hann var ein kendur trovadorur, og hann dyrkaði sangir og Satir, sum stuðlaðu til at finna trovadoriska poetikkuna á Iberian Peninsula. Hann er mett at hava verið tann fyrsti portugisiski monarki, sum var sannliga lesandi, og hevur altíð skrivað undir fullan navn.[1]
Millum 1320 og 1324 var tað ein borgarstíð, sum stóð ímóti konginum við komandi Afons IV Í hesum stríði hevði kongurin lítlan stuðul, tí hann gav æðrufólki stórar fyrimunir seinastu árini av hansara ríkissælu. Børnurin hevði fingið stuðul frá kommununum. Hóast grundgevingini fyri uppreistina, var hetta stríð í grundini ein konflikt millum stórar og smáar. Eftir deyðan í 1325 varð hann eftirlønt av soninum, Afonso IV, hóast mótstøðu frá sínum yndisligu soninum, dronginum Afonso Sanches. Dom Dinis fekk eina veruliga prinsalæru, men hansara yvirgangur til trónuna var ikki friðarligur. Við deyða kongs D. Alfonso III í 1279, tá ið D. Alfonso, bróðir hansara, kravdi rættin til krúnuna.
Barnið helt seg vera tann rætti arvingin, tí bróðir hansara, Dom Dinis, var føddur, áðrenn pávin hevði viðurkent hjúnabandið hjá D. Alfonso III við D. Beatrix, sum gjørdi frumborna ein ólógligan. Men Dom Dinis varð róptur kongur av Portugal sum Dom Dinis I í Lisboa í 1279.
D. Afonso var harri yvir fleiri bygdir, millum annað Vide, í Alentejo-økinum, og tí gav hann boð um at byggja múr um bygdirnar, sum vísti, at hann hevði valdið á hesum londum.
Dom Dinis nýtti avbjóðingina at vísa bróður sínum, at hansara ambitiónir ikki skuldu hevna seg, og saman við monnum undir hansara leiðslu, setti hann bróður sín undir kongsliga lýdni.
Dom Dinis I royndi at fáa frið í viðurskiftini við pávan, sum í kongaríki pápa síns hevði fingið ein rull við fýrati og trimum klagumálum frá prestunum, millum annað um vanligu klagurnar og um misnýtslu av Guds monnum.
Pávin hevði bannað kongaríkinum, og tað hevði við sær, at gudstænasturnar í almenna rúminum vóru bannaðar, ein av revsingunum, sum kongurin fekk, og sum eisini revsaði fólkið.
Sum sáttmálaráðharri byrjaði Dom Dinis I við at samráðast við pávan, og tað endaði við, at Nikolaus IV í 1289 samtykti ein sáttmála.